1. მიუთითებს 1) რისამე ზედაპირზე მდებარეობას: tea is on ჩაი დასხმულია / მაგიდაზეა;
2) რისამე ზედაპირზე მოძრაობას: put the kettle on დადგი(თ) ჩაიდანი (ქურაზე და ა.შ.)!
2. მიუთითებს 1) მოქმედების განგრძობას: to work [to write] on მუშაობის [წერის] გაგრძელება; she sang on მან გააგრძელა სიმღერა; go on! განაგრძეთ! [იხ. აგრ. 2)]; go on reading განაგრძე(თ) კითხვა! the war still went on ომი კი ისევ გრძელდებოდა / აღარ მთავრდებოდა; I held on to the rope ბაგირს ჩავეჭიდე / ხელს არ ვუშვებდი; the orator went on to say ... შემდგომ ორატორმა განაცხადა …;
2) წინსვლას — სივრცითი და დროითი მნიშვნელობით წინ; წინასწარ; go on! წინ იარეთ! [იხ. აგრ. 1)]; on, John, on! წინ, ჯონ, წინ! he sent the luggage on ბარგი წინასწარ გაგზავნა, ჯერ ბარგი გაგზავნა; time glides on დრო შეუმჩნევლად გადის; time is getting on დრო მიდის;
3) დროის ამა თუ იმ მონაკვეთთან მიახლოებას: to be well on in years ხანში შესვლა, დაბერება; it is getting on for six o'clock სადაცაა ექვსი საათი გახდება; he is going on for five მალე ხუთი წელი შეუსრულდება, სადაცაა ხუთი წლის გახდება;
4) დაშორებას — სივრცითი და დროითი მნიშვნელობით: further on უფრო შორს; შემდეგ, შემდეგში; later on მოგვიანებით, მერე, შემდგომ; from ... on მოყოლებული, დაწყებული; from now [that day] on დღეიდან [იმ დღიდან] მოყოლებული; ამიერიდან [მას შემდეგ];
3. მიუთითებს 1) მოქმედების ან პროცესის მიმდინარეობას ან დაწყებას: the game is on თამაში დაიწყო / მიმდინარეობს; the play was on for months სპექტაკლს რამდენიმე თვის განმავლობაში უჩვენებდნენ, სპექტაკლი დიდხანს იდგმებოდა თეატრის სცენაზე; what is on to-day? რა გადის დღეს (კინოში, თეატრში)? the rain is on again ისევ წვიმს, წვიმა ისევ წამოვიდა; breakfast is on from eight to ten საუზმე რვიდან ათ საათამდეა; a terrible row was on საშინელი აყალმაყალი იყო ატეხილი, რაღაც წარმოუდგენელი ამბავი ხდებოდა; have you anything on this evening? ამ საღამოს რა გეგმები გაქვთ / რას აპირებთ? the crisis came on დადგა კრიზისული პერიოდი;
2) მსახიობის სცენაზე გასვლის ან სცენაზე გამოსვლის მომენტს: I'm on in ten minutes ათ წუთში სცენაზე გავდივარ; he is on as Macbeth მაკბეთის როლს ასრულებს;
4. მიუთითებს ამა თუ იმ მექანიზმის, ხელსაწყოს, სისტემისა და მისთ. ჩართულ მდგომარეობას / მუშაობას: to turn on the tap ონკანის მოშვება; the machine was on მანქანა მუშაობდა; the radio is on რადიო ჩართულია; the water was not on წყალი არ მოდიოდა; to put the brakes on დამუხრუჭება; the light is full on სინათლე ყველგან ანთია;
5. მიუთითებს 1) ჩაცმას ან ამა თუ იმ ტანსაცმელში და ა.შ. გამოწყობას, რისამე გადაფარებას / გადაკვრას (შალითით და მისთ.): to have one's hat on ʘ ქუდი ახურავს; to have one's shoes on ʘ ფეხსაცმელი აცვია; what had he on? რა ეცვა? he had his spectacles on სათვალე ეკეთა; put on your coat ჩაიცვით პალტო; put the tablecloth on მაგიდაზე სუფრა გადააფარეთ!
2) ამა თუ იმ ზედაპირზე რისამე წასმას: rub the ointment on შეიზილეთ ეს მალამო!
6. მიუთითებს მოქმედების მიმართულებას -კენ, -ზე, -ში; to head on (to) ზღვ. საითკენმე კურსის აღება / დაჭერა; stern on ზღვ. ქარისკენ, ნაპირისკენ და ა.შ. კიჩოთი;
7. კომერც. მიუთითებს ზრდას / მატებას მაღლა; the price [the quotation] is 3 points on ფასი [კოტირება] სამი პუნქტით მაღალია;
8. ზედს. მნიშვნ. 1) ბეტსმენისა (ითქმის მოედნის ნახევრის შესახებ, რომელზედაც იგი ბურთის მოგერიებისას დგას) კრიკეტი; on drive დარტყმა / დრაივი "თავის" ნახევარზე;
2) : on sale ა) გაყიდვაში; ბ) უპირატ. ამერ. ფასდაკლებით;
3) : it was one of his on days იმ დღეს კარგ ფორმაში იყო / ყველაფერი გამოსდიოდა; the band was really on tonight ამერ. ამ საღამოს ბენდმა მართლაც რომ შესანიშნავად დაუკრა;
4) სავსებით შესაძლებელი, რეალური; მისაღები, დასაშვები (ჩვეულ. უარყოფით წინადადებებში); it's not ( just) on საუბ. არავითარ შემთხვევაში, გამორიცხულია; დაუშვებელია, მეტისმეტია;
5) შესაფერისი, სათანადო; he's a most on man საამისოდ იგი ყველაზე შესაფერისი ადამიანია;
9. არსებ. მნიშვნ. მოედნის ნახევარი, რომელზედაც ბეტსმენი ბურთის მოგერიებისას დგას (აგრ. on side) კრიკეტი;
◇ and so on და ასე შემდეგ; on and off = off and on; to be on ა) რისამე სასარგებლოდ სანაძლეოს დადება; ბ) სლ. ნასვამ მდგომარეობაში ყოფნა; he is a little bit on ოდნავ გადაკრულშია / შეზარხოშებულია; გ) ამერ. სლ. ნარკოტიკების რეგულარულად მიღება, ნარკომანობა; ნარკოტიკებით გაბრუებულ მდგომარეობაში ყოფნა; I'm on (for it) საუბ. თანახმა / მომხრე ვარ (ამისა); კეთილი, სიამოვნებით; to be on to it ამერ. სლ. რისამე სწრაფად გაგება / მიხვედრა, რაიმეში უმალ ჩაწვდომა; to be on to smb. ა) ვისიმე შეცნობა; ʘ მიხვდა, თუ რას წარმოადგენს / რა კაციცაა; they were on to him at once მაშინვე მიხვდნენ, ვისთანაც ჰქონდათ საქმე / რა პიროვნებაც იყო; ბ) ვინმესთან დაკავშირება; I got on to him on the phone this morning ამ დილით ტელეფონით ველაპარაკე; გ) შარის მოდება; he is always on to me არაფრისთვის შარს მდებს ხოლმე; დ) მიკვლევა, კვალის მიგნება; the police are on to him პოლიციამ მის კვალს მიაგნო; to be on about საუბ. გაუთავებლად ერთსა და იმავეზე ლაპარაკი ან წერა; to be on at საუბ. ა) ʘ უჩიჩინებს, ჩიჩინით ცდილობს დაიყოლიოს / რაიმე გააკეთებინოს; ბ) გაუთავებელი წუწუნით ვისიმე შეწუხება; keep your hair / wool / on! დამშვიდდი(თ)! დაწყნარდი(თ)! ნუ ბრაზობ(თ)! სხვა შესიტყვებები იხ. შესაბამისი სიტყვების სიტყვა-სტატიებში.
მეზობელი სიტყვები
