1. 1) დიასახლისი, ქალბატონი; speak to the mistress დიასახლისს დაელაპარაკეთ;
2) გამგებელი; მფლობელი (ქალი); to be mistress of the situation ʘ არსებული / შექმნილი ვითარების ბატონ-პატრონია; she was no longer mistress in her own house ქალი საკუთარ სახლში სიტუაციას ვეღარ აკონტროლებდა; you are your own mistress საკუთარი თავის / ბედის ბატონ-პატრონი თვითონ ხარ(თ); mistress of a large fortune დიდი ქონების პატრონი;
3) მბრძანებელი (ითქმის სახელმწიფოს და მისთ. შესახებ); the Mistress of the Sea(s) ზღვათა მბრძანებელი, დიდი ბრიტანეთი; Rome was the Mistress of the world რომი მსოფლიოს მბრძანებელი იყო; the Mistress of the Adriatic ისტ. ვენეცია;
2. არქ. ქალბატონი (მიმართვის ფორმა);
3. ოსტატი, ხელოსანი (ქალი); a mistress of needlework ხელსაქმის ოსტატი;
4. მასწავლებელი (
ქალი); history [French, music] mistress ისტორიის [ფრანგულის, მუსიკის] მასწავლებელი;
5. 1) ხშ. დამცრ. საყვარელი; kept mistress საყვარელი, ხასა;
2) პოეტ. სატრფო;
3) დიალ. ცოლი;
6. სამთ. მაღაროს ლამპა.