4. მოწვევა (
˂მო
˃იწვევს); დანიშვნა; to call a meeting [a press conference] კრების [პრესკონფერენციის] მოწვევა; to call Parliament პარლამენტის მოწვევა; to call an election არჩევნების დანიშვნა;
5. 1) დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, გამოძახება; he called the waitress over and ordered two beers მან ოფიციანტს დაუძახა და ორი (კათხა) ლუდი შეუკვეთა;
2) სიგნალის / ნიშნის მიცემა (აძლევს), გამოძახება; the ship was calling us by wireless გემი რადიოთი გვიძახებდა;
3) იურ. დაბარება (დაიბარებს), გამოძახება (სასამართლოში და ა.შ.);
6. (to, unto) 1) მოწოდება (მოუწოდებს); თხოვნა, ვედრება; to call to penance ეკლ. მოწოდება მონანიებისაკენ; he called to the gods ღმერთებს შეევედრა;
2) pass ʘ მოწოდებულია, მოწოდება აქვს; to be called to smth. ʘ მოწოდება აქვს რაიმესადმი;
7. გამოძახება (იძახებს); სიისა და მისთ. ხმამაღლა ამოკითხვა; when names were called სიის ამოკითხვისას;
8. გაღვიძება (აღვიძებს); it's too early to call him ჯერ ადრეა მისი გაღვიძება;
9. 1) გამოცხადება (˂გამო˃აცხადებს); to call a strike გაფიცვის გამოცხადება; to call the banns იხ. banns; you call now ბანქ. თქვენ აცხადებთ (ფერს, კონტრაქტს და ა.შ.);
2) ბანქ. წინა მოთამაშის მიერ ჩამოსული ფსონის გამეორება (˂გა˃იმეორებს) პოკერი; I will call your bet მეც თქვენსავით / იგივე ფსონს ჩამოვდივარ;
10. 1) (in, round, on, at) სანახავად მისვლა (მივა), მონახულება; სტუმრად წვევა; სტუმრად ყოფნა; შევლა (სადმე); I was out when he called როცა მან შემოიარა, მე შინ არ ვიყავი; I'll call later today დღეს მოგვიანებით გეწვევი; I called on Mr. Smith at his office მე მისტერ სმიტი მის ოფისში მოვინახულე; she called round for a chat მან სალაპარაკოდ შემოიარა; our new neighbours called at our house last week ჩვენი ახალი მეზობლები გასულ კვირას გვეწვივნენ; the Ambassador called on the Foreign Minister ელჩი ეწვია საგარეო საქმეთა მინისტრს; we are alone most of the time very few people call ჩვენ იშვიათად თუ ვინმე შემოგვივლის, მეტწილად მარტონი ვართ;
2) (in, at) შესვლა (შევა), შევლა (ითქმის გემის შესახებ); does this steamer call at Naples? ეს გემი ნეაპოლში შეივლის?
3) (in, at) გაჩერება (გაჩერდება) ითქმის ტრანსპორტის შესახებ; this train calls at all stations to London ეს მატარებელი ლონდონამდე ყველა სადგურში ჩერდება; few trains call here მატარებელი აქ იშვიათად თუ ჩერდება;
11. 1) ტელეფონით დარეკვა (˂და˃რეკავს, ˂და˃ურეკავს) ან ლაპარაკი; he called me from New York მან ტელეფონით დამირეკა ნიუ-იორკიდან; what time did she call? რა დროს დარეკა მან? we called them to say that ... ჩვენ მათ ტელეფონით შევატყობინეთ, რომ ...; did anyone call? ჩემთვის ვინმეს ხომ არ დაურეკავს?
2) ტელეფონით გამოძახება (გამოიძახებს, გამოუძახებს); to call an ambulance სასწრაფო დახმარების გამოძახება; to call a doctor ექიმის მოწვევა / გამოძახება; to call the police პოლიციის გამოძახება; I'll call you a cab ტელეფონით ტაქსის გამოგიძახებთ;
12. ჩათვლა (თვლის), მიჩნევა (მიაჩნია); do you call English an easy language? თქვენ ინგლისური ადვილ ენად მიგაჩნიათ? I call this a very good house ჩემი აზრით, ეს მშვენიერი სახლია; I call that a shame ჩემი აზრით, ეს აღმაშფოთებელია; they call it ten miles ითვლება, რომ ეს ათი მილია; he calls him his son მას თავის შვილად თვლის; ისე უყურებს, როგორც საკუთარ შვილს; the results of the conference are called satisfactory თვლიან, რომ კონფერენციამ სასურველი შედეგები გამოიღო;
13. შოტლ. 1) ნახირის გარეკვა (გარეკავს); გადატ. ვინმეს დაჩქარება, დაშურება;
2) ჩარჭობა (˂ჩა˃არჭობს), ჩასობა (ლურსმნისა და ა.შ.);
14. მონად. ჩიტების მიტყუება (˂მი˃იტყუებს);
▭ to call aside განზე გახმობა (გაიხმობს), განზე გაყვანა;
to call away 1) გახმობა (˂გა˃იხმობს); he called the dog away მან ძაღლი გაიხმო; death called him away from his friends სიკვდილმა დააშორა თავის მეგობრებს;
2) საუბ. ტყუილუბრალოდ / ამაოდ ძახილი (იძახის); go on, call away, I shall not come მიდი, რამდენიც გინდა იყვირე, მე არ მოვალ;
to call back 1) დაძახება (დაუძახებს), უკან მოხმობა; the mother called the child back დედამ შინ მოუხმო ბავშვს;
2) სიტყვის უკან წაღება (წაიღებს);
3) ბრძანების და ა.შ. გაუქმება (˂გა˃აუქმებს);
4) მოგონება (˂მო˃იგონებს);
5) ვინმესთან ტელეფონით დარეკვა (˂და˃რეკავს, ˂და˃ურეკავს) მისი ზარის საპასუხოდ; I'll call you back მე თქვენ გადმოგირეკავთ / მოგვიანებით დაგირეკავთ; can you ask her to call me back when she gets in? თუ შეიძლება, სთხოვეთ, როდესაც მოვა, გადმომირეკოს / საპასუხოდ დამირეკოს;
to call down 1) ქვემოთ მოხმობა (˂მო˃უხმობს), ქვემოთ მიწვევა, ჩამოხმობა; the gong was calling us down გონგის ხმა ქვემოთ გვიხმობდა;
2) ყვირილი (უყვირის), ძახილი (ქვემოთ მყოფისადმი);
3) ვინმეს დაწყევლა (˂და˃წყევლის);
4) ამერ. საუბ. საყვედურის თქმა (ეუბნება); დატუქსვა; ხმის ჩაკმენდინება, ვინმესთვის თავისი ადგილის ჩვენება; he did a wise thing in calling them down ის ჭკვიანურად მოიქცა, მათ თავიანთი ადგილი რომ უჩვენა; ის ჭკვიანურად მოიქცა მათ ხმა რომ ჩააკმენდინა;
to call for 1) ხმამაღლა მოთხოვნა (მოითხოვს); a man called for a glass of beer კაცმა კათხა ლუდი მოითხოვა; he called for help იგი შველას ითხოვდა; they were calling for his resignation ისინი მის გადადგომას მოითხოვდნენ;
2) ʘ მოითხოვს, ითვალისწინებს; your plan will call for a lot of money თქვენი გეგმის განსახორციელებლად ბევრი ფული იქნება საჭირო; the occasion calls for quick action ამ შემთხვევაში აუცილებელია სწრაფი მოქმედება; the draft calls for a system of inspection გეგმა ითვალისწინებს ინსპექციის სისტემას;
3) ვინმესთვის შევლა (შეივლის), გავლა (სადმე წასაყვანად, ერთად სადმე წასასვლელად); I'll call for you at six ექვსზე / ექვს საათზე შემოგივლი(თ) / გამოგივლი(თ); to be called for მოკითხვამდე (წარწერა კონვერტზე და მისთ.);
4) pass ʘ მოითხოვს, სჭირდება, ესაჭიროება; მართებულია; a correction is called for here აქ საჭიროა შესწორება; skill and experience are called for in this job ამ სამუშაოსათვის უნარი და გამოცდილებაა აუცილებელი; your remark was not called for თქვენი შენიშვნა უადგილო იყო;
5) მსახიობის გამოძახება (გამოიძახებს);
to call forth გამოწვევა (გამოიწვევს); წარმოშობა (წარმოშობს); the measure called forth strong opposition ეს ღონისძიება ძლიერ წინააღმდეგობას წააწყდა; you will have to call forth all your energy თქვენ მთელი ძალების დაძაბვა / მობილიზება მოგიხდებათ;
to call in 1) შინ მიწვევა (˂მი˃იწვევს), მიპატიჟება;
2) გამოძახება (˂გამო˃იძახებს), მოწვევა; to call in a doctor ექიმის გამოძახება; you will be the next called in ახლა თქვენი რიგია, ახლა თქვენ გამოგიძახებენ;
3) რისამე დაბრუნების მოთხოვნა (˂მო˃ითხოვს); the librarian has called in all the books ბიბლიოთეკარმა ყველა წიგნის დაბრუნება მოითხოვა;
4) ფინ. ვალების ინკასაციის მოხდენა (˂მო˃ახდენს), ინკასირება; ვალების გადახდის მოთხოვნა; სესხის დაბრუნების მოთხოვნა; სავალო ვალდებულების გამოსყიდვა;
5) ფინ. ფულის ამოღება (ამოიღებს) მიმოქცევიდან;
6) იურ. კანონის გაუქმება (˂გა˃აუქმებს);
7) სამხ. სამხედრო სამსახურში გაწვევა (˂გა˃იწვევს);
to call off 1) უკან გამოხმობა (გამოიხმობს), გამოწვევა;
2) გაუქმება (˂გა˃აუქმებს) ღონისძიებისა და ა.შ.; the match has been called off due to bad weather მატჩი ცუდი ამინდის გამო ჩაიშალა / აღარ ჩატარდება; the meeting has been called off კრება არ შედგება;
3) შეწყვეტა (˂შე˃წყვეტს); they have called off the search for the missing boat მათ დაკარგული ნავის ძებნა შეწყვიტეს;
4) ყურადღების სხვა რამეზე გადატანა (გადაიტანს);
5) ამერ. სამხ. გათვლა (˂გა˃ითვლის); to call off numerically ნომრების მიხედვით გათვლა;
to call on 1) მოწოდება (მოუწოდებს), მიმართვა; თხოვნა, ვედრება;
2) = to call upon;
to call out 1) დაყვირება (დაიყვირებს); შეკივლება, წამოყვირება (ტკივილისაგან და ა.შ.);
2) ლოზუნგების და ა.შ. წამოყვირება (წამოიყვირებს), წამოძახება;
3) გამოძახება (გამოიძახებს, გამოუძახებს); გამოხმობა (საიდანმე); a shot called me out სროლის ხმაზე სახლიდან გარეთ გამოვვარდი; to call out a plumber სანტექნიკოსის გამოძახება; the fire brigade was called out twice last night გასულ ღამეს ორჯერ გამოიძახეს სახანძრო რაზმი; to call out a singer [an actor] ამერ. აპლოდისმენტით მომღერლის [მსახიობის] გამოძახება;
4) დუელში გამოწვევა (˂გამო˃იწვევს);
5) სამხ. გაწვევა (˂გა˃იწვევს); to call out for training საწვრთნელ-სასწავლო შეკრებაზე გაწვევა;
6) ამერ. საუბ. საცეკვაოდ გაწვევა (˂გა˃იწვევს);
to call over სიის მიხედვით გაძახება (გაიძახებს); სიის ამოკითხვა; the master called over the boys of the class მასწავლებელმა სათითაოდ გაიძახა მოსწავლე ბიჭები];
to call together შეკრება (˂შე˃კრებს), მოწვევა (ვინმესი);
to call up 1) დაძახება (დაუძახებს) ზემოთ ასასვლელად; the director called me up დირექტორმა ზემოთ გამომიძახა;
2) ყვირილი (უყვირის), ძახილი (ზემოთ მყოფისადმი);
3) უპირატ. ამერ. ტელეფონით დარეკვა (˂და˃ურეკავს); I'll call you up this evening საღამოს დაგირეკავთ;
4) სამხედრო სამსახურში / ჯარში გაწვევა (˂გა˃იწვევს); they were called up when the war began როდესაც ომი დაიწყო, ისინი ჯარში გაიწვიეს;
5) გაღვიძება (˂გა˃აღვიძებს); I'll call you up at 7 შვიდ საათზე გაგაღვიძებთ;
6) მოგონებების აღძვრა (აღუძრავს), გაღვიძება, გამოწვევა; this picture calls up scenes of my childhood ეს სურათი ბავშვობის დროინდელ მოგონებებს აღმიძრავს;
to call upon 1) სიტყვის მიცემა (აძლევს), ტრიბუნაზე გამოძახება; the chairman called upon Mr. B. to speak თავმჯდომარემ სიტყვა მისცა ბატონ B-ს; to speak without being called upon დაუპატიჟებლად / სიტყვის მიუცემლად აზრის გამოთქმა;
2) pass ʘ იძულებულია;
3) აუცილებლობის / საჭიროების გრძნობა (გრძნობს); he felt called upon to speak მან აუცილებლად ჩათვალა გამოსულიყო;
4) = to call on 1);
◇ to call the roll სიით გაძახება (გაიძახებს); to call the score სპორტ. ʘ თამაშში წინაა, ანგარიში მიჰყავს; to call smb. names ვინმესთვის შეურაცხყოფის მიყენება; ვინმესთვის შეურაცხმყოფელი სახელების / ეპითეტების წოდება; ვინმეს ლანძღვა; the other kids used to call her names, but she tried to ignore them ბავშვები მას შეურაცხმყოფელ სახელებს ეძახდნენ, მაგრამ იგი ცდილობდა, მათთვის ყურადღება არ მიექცია; to call attention to ვინმეს ყურადღების მიქცევა (რაიმეზე); to call to attention ბრძანების "სმენა!" მიცემა; to call to mind რაიმეს გახსენება, მოგონება; მეხსიერებაში / გონებაში რაიმეს აღდგენა; to call to order ა) წესრიგისაკენ მოწოდება; ბ) ამერ. კრების და ა.შ. გახსნა, დაწყება; I call the meeting to order კრებას გახსნილად ვაცხადებ; to call to witness ა) ვისიმე დამოწმება; ბ) იურ. მოწმის გამოძახება; to call to account პასუხის / ანგარიშის / ახსნა-განმარტების მოთხოვნა; to call to the bar ვინმეს მიღება ბარისტერთა კორპორაციაში; to call in evidence სასამართლოში გამოძახება ჩვენების მისაცემად; to call in question ა) ეჭვქვეშ დაყენება; ბ) იურ. სასამართლოში ან გამომძიებელთან გამოძახება; ბრალდების წაყენება; to call into being შექმნა, წარმოშობა; to call into play ამოძრავება, ამოქმედება, ამუშავება; the case called every faculty of the doctor into play დაავადებამ ექიმისაგან მთელი მისი ნიჭისა და უნარის დაძაბვა / მობილიზება მოითხოვა; to call cousins ≅ ვისიმე ნათესავად ჩათვლა; ვინმეს ნათესავად / ახლობლად თავის გასაღება; to call the shots / the tune, the play / საუბ. ტონის მიცემა; მოვლენათა განვითარების წარმართვა; to call it a day / a night / საუბ. ამა თუ იმ საქმის შეწყვეტა; რაიმეს კეთებისთვის თავის დანებება; let's call it a day. I am very tired დღეისათვის მოვრჩეთ მუშაობას. ძალიან დავიღალე; after thirty years in politics I think it's time for him to call it a day პოლიტიკაში გატარებული ოცდაათი წლის შემდეგ ვფიქრობ, დროა პოლიტიკურ მოღვაწეობას თავი დაანებოს; to call over the coals დატუქსვა, გაკიცხვა, ლანძღვა; you will be called over the coals for your conduct თქვენი საქციელისათვის მოგხვდებათ; to call smb.'s bluff ა) ვინმესთვის ნათქვამის დამამტკიცებელი საბუთის მოთხოვნა; სააშკარაოზე ვინმეს გამოყვანა; ბ) ვინმესთვის დანაპირების ან მუქარის შესრულების მოთხოვნა; she threatened to resign, and we called her bluff იგი დაიმუქრა, გადავდგებიო და ჩვენც დანაქადნის შესრულება მოვთხოვეთ; to call a halt იხ. halt¹ I 1 1); deep calls unto deep ბიბლ. უფსკრული უფსკრულს გასძახის; have nothing to call one's own ʘ სულს იქით არაფერი აბადია; ცარიელ-ტარიელია; ≅ მისი ავლა-დიდებაო კვირადღეს აეკიდებაო; to call a spade a spade ≅ საგნისათვის თავისი სახელის წოდება; to call off all bets ამერ. სლ. სიკვდილი, ʘ კვდება.