1. მიუთითებს 1) მოძრაობას ქვემოდან ზემოთ ზემოთ, ზევით, ზევითკენ; he jumped up from his chair იგი სკამიდან წამოხტა; put up your hand if you know the answer თუ პასუხი იცი, ხელი ზევით ასწიე; hands up! ხელები მაღლა! paths leading up into the mountains ზევითკენ, მთებში მიმავალი ბილიკები;
2) მოძრაობას დედაქალაქისკენ, მნიშვნელოვანი ცენტრისკენ და მისთ. ან იქ ყოფნას -ში; we're going up to New York for the day ერთი დღით ნიუ-იორკში მივდივართ; his son's up at Oxford მისი ვაჟი ოქსფორდშია / ოქსფორდის უნივერსიტეტში სწავლობს;
3) მოძრაობას ქვეყნის ჩრდილოეთისკენ -კენ, -ში; ჩრდილოეთისკენ, ჩრდილოეთით, ჩრდილოეთში; they've moved up north ისინი საცხოვრებლად ჩრდილოეთში გადავიდნენ; we drove up to Inverness to see my father მანქანით ჩრდილოეთისკენ, ინვერნესში გავემგზავრეთ მამაჩემის მოსანახულებლად;
2. მიუთითებს 1) მდებარეობას / ყოფნას ზემოთ ზემოთ, ზევით; მაღლა; what are you doing up there? მანდ ზემოთ რას აკეთებთ? they live up in the mountains ისინი მაღლა მთებში ცხოვრობენ; the sun was already up when they set off როდესაც ისინი გაემგზავრნენ / გზას გაუდგნენ, მზე უკვე ამოსული იყო;
2) მდებარეობას / ყოფნას ამა თუ იმ დონეზე უფრო მაღლა ზემოთ, ზევით; მაღლა; he lives three storeys up იგი სამი სართულით მაღლა ცხოვრობს; he's up in his bedroom იგი ზევითაა / ზედა სართულზეა თავის საძინებელ ოთახში; the curtain is up ფარდა აწეულია; the river is up წყლის დონე მდინარეში აწეულია; მდინარე მოდიდებულია;
3. მიუთითებს 1) გადასვლას ჰორიზონტალური მდგომარეობიდან ვერტიკალურში: to get up ა) ლოგინიდან ადგომა; he isn't up yet იგი ლოგინიდან ჯერაც არ ამდგარა; ბ) ადგომა, წამოდგომა (სკამიდან ); to stand up ფეხზე ადგომა;
2) ფხიზლობას, ფეხზე ყოფნას, ლოგინში არწოლას: to be / to stay / up till late გვიანობამდე არდაწოლა (დასაძინებლად); გვიანობამდე ფეხზე ყოფნა; I stayed up late last night გუშინ ღამით გვიანობამდე არ დავწოლილვარ; are the kids still up? ბავშვები კიდევ არ დაწოლილან? it's good to see you up and about again მიხარია, რომ კვლავ ფეხზე ხარ და თავს კარგად გრძნობ (ავადმყოფობის შემდეგ და მისთ.);
4. მიუთითებს ვინმესთან / რაიმესთან მიახლოებას: a man came up and asked the way ვიღაც კაცი მოვიდა / მოგვიახლოვდა და გზა იკითხა; a car drove up and he got in მანქანა მოვიდა, მის მახლობლად გაჩერდა და იგი შიგ ჩაჯდა; she went straight up to the door and knocked loudly ქალი პირდაპირ კართან მივიდა და ხმამაღლა დააკაკუნა;
5. მიუთითებს რისამე გაზრდას / გაძლიერებას / მომატებას: he turned the volume up მან ტელევიზორის ხმას აუწია; prices are still going up ფასები ჯერ კიდევ მატულობს / იზრდება; inflation is up by 2% ინფლაცია 2% -ით გაიზარდა; the wind is getting up ქარი ძლიერდება; hurry up! აჩქარდი! იჩქარე!
6. სპორტ. მიუთითებს ქულებით / გოლებით წინ ყოფნას ან ლიდერობას: Real were 3–1 up at half time პირველი ტაიმის შემდეგ "რეალი" წინ იყო / იგებდა ანგარიშით 3:1; Liverpool were a goal up at half time პირველი ტაიმის შემდეგ "ლივერპული" ანგარიშში ერთი გოლით წინ იყო;
7. მიუთითებს რისამე შექმნას, წარმოქმნას, გაჩენას ან აგებას: many new cities have sprung up in the country ქვეყანაში მრავალი ახალი ქალაქი გაჩნდა / აშენდა; to put up a monument ძეგლის დადგმა / აღმართვა; the government agreed to set up a committee of inquiry მთავრობა საგამოძიებო კომისიის შექმნაზე დათანხმდა;
8. მიუთითებს რისამე ვადის გასვლას / ამოწურვას: time's up. Stop writing and hand in your papers დრო ამოიწურა. შეწყვიტეთ წერა და ჩააბარეთ თქვენი ნამუშევრები; his contract was up in three weeks მისი კონტრაქტის ვადა სამი კვირის შემდეგ იწურებოდა;
9. მიუთითებს მოქმედების დასრულებას ან ბოლომდე მიყვანას / მისვლას: we ate all the food up მთელი საჭმელი გავათავეთ / ბოლომდე შევჭამეთ; the stream has dried up ნაკადული მთლიანად დამშრალა; to clear up debts ვალების გასტუმრება; we've used up all our savings მთელი ჩვენი დანაზოგები გამოვიყენეთ / დავხარჯეთ; I have some paperwork to finish up რაღაც საკანცელარიო სამუშაო მაქვს დასამთავრებელი; after a month, the wound had almost healed up ერთი თვის შემდეგ ჭრილობა თითქმის მთლიანად შეხორცებული / მოშუშებული იყო;
10. მიუთითებს დანაწევრებას, ნაწილებად დაშლას, დამტვრევას, დაყოფას და მისთ.: why did you tear up that letter? ის წერილი რატომ დახიე? how shall we divide up the work? სამუშაო როგორ გავანაწილოთ? they've had the road up to lay some pipes მილების ჩასადებად / გასაყვანად გზის ზედაპირი აუთხრიათ;
11. საუბ. მიუთითებს რისამე მოხდომას: I could tell something was up by the looks on their faces მათი სახის გამომეტყველებით ვხვდებოდი, რომ რაღაც ხდებოდა / რაღაცაში იყო საქმე; what's up? რა ხდება? რაშია საქმე? what's up with him? He looks furious რა სჭირს / რა მოუვიდა? გააფთრებული ჩანს;
12. შესიტყვებებში: up and down ა) ზევით-ქვევით; the boat bobbed up and down on the water ნავი წყალზე ზევით-ქვევით მოძრაობდა / ირწეოდა; ბ) აქეთ-იქით; წინ და უკან; she was pacing up and down in front of her desk იგი თავისი საწერი მაგიდის წინ აქეთ-იქით დააბიჯებდა / ბოლთას სცემდა; გ) აქა-იქ; სხვადასხვა ადგილას; ყველგან; დ) ხან კარგად, ხან ცუდად; ცვალებადად, არაერთნაირად; my relationship with him was up and down მასთან ჩემი ურთიერთობა ხან კარგი იყო, ხანაც ცუდი;
◇ up with ...! გაუმარჯოს ...!
მეზობელი სიტყვები
