I
1. 1)
აწევა (ასწევს), ამაღლება; აღმართვა; he raised a hand in greeting მან მისალმების
ნიშნად ხელი ასწია; don't shout out the answer, raise your hand! პასუხს ნუ
წამოიყვირებთ, ხელი ასწიეთ! the tank raised its gun barrel and fired ტანკმა ლულა
ასწია და გაისროლა; to raise a weight from the ground სიმძიმის აწევა / აღება
მიწიდან; to raise a flagpole ფლაგშტოკზე დროშის აწევა; to raise the
eyebrow წარბის აწევა (გაოცების, უკმაყოფილების და ა.შ. ნიშნად); to
raise anchor ა) ღუზის აშვება, ღუზის ამოღება; ბ) ღუზის აშვება, ზღვაში გასვლა (ითქმის
გემის შესახებ);
2) აყენება (ააყენებს), ადგომაში შველა / მიხმარება; somehow
we managed to raise her to her feet როგორღაც მოვახერხეთ და ქალი ფეხზე
წამოვაყენეთ;
3) : to raise oneself up ფეხზე წამოდგომა (˂წამო˃დგება);
4) მაღლა ატაცება (აიტაცებს), ასროლა; to raise a cloud of dust მტვრის
კორიანტელის / ბუღის დაყენება, ამტვერება [შდრ. აგრ.
◇];
5) ჩაძირული
გემის წყლიდან ამოტანა (ამოიტანს); is it possible to raise the Titanic? შესაძლებელია
"ტიტანიკის" წყლის ზედაპირზე ამოტანა?
2. 1) გაღვიძება
(˂გა˃აღვიძებს),
აყენება; გაცოცხლება; to raise smb. at midnight შუაღამისას ვისიმე გაღვიძება; her
cries could raise the dead მისი ყვირილი მკვდარსაც კი გააცოცხლებდა;
2) რელიგ.
მკვდრეთით აღდგენა (აღადგენს); to raise from
the dead მკვდრეთით
აღდგენა;
3. გამოწვევა (˂გამო˃იწვევს),
აღძვრა; შექმნა, წარმოქმნა; to raise doubts [fears] ეჭვების [შიშის] აღძვრა; he
raised a laugh with his joke მისმა ხუმრობამ სიცილი გამოიწვია; to raise
difficulties დაბრკოლებათა შექმნა; to raise a rebellion ამბოხის გამოწვევა; to
raise (smb.'s)
hopes / expectations / (ვისიმე) დაიმედება,
(ვინმესთვის) იმედის
ჩასახვა;
4. 1) გაზრდა (
˂გა
˃ზრდის),
გადიდება, მომატება; to raise prices ფასების მომატება; to raise salaries
ხელფასების გაზრდა; I've never heard him even raise his voice არასოდეს მახსოვს,
რომ მას ოდნავ მაინც აეწიოს ხმისთვის [
შდრ. აგრ.
II ა 4];
2) ბანქ. ფსონის აწევა (ასწევს) / მომატება [იხ. აგრ.
raise
I 1
3)];
5. 1) სულიერად გამხნევება (˂გა˃ამხნევებს);
to raise smb.'s spirits ვისიმე გამხიარულება ან გამხნევება; to raise the
soul სულიერად გამხნევება; the danger raised his spirits საფრთხემ ძალები
მოაკრებინა;
2) წოდებრივად, სამსახურებრივად დაწინაურება
(˂და˃აწინაურებს),
უფრო მაღალი წოდების მინიჭება; he was raised to corporal მას კაპრალის
წოდება მიანიჭეს;
6. დაკავშირება (˂და˃უკავშირდება)
რადიოთი ან ტელეფონით; რადიოკავშირის დამყარება; we managed to raise him
on his mobile phone მობილურ ტელეფონზე მოვახერხეთ მასთან დაკავშირება;
7. მონად.
ნადირის სოროდან / ბუნაგიდან გამოდევნა (გამოდევნის);
8. მათ. ხარისხში
აყვანა (აიყვანს), ახარისხება; two raised to the fifth power is thirty-two ორი მეხუთე
ხარისხში არის ოცდათორმეტი;
II ა
1. აღმართვა
(აღმართავს), აგება, აშენება (შენობისა და მისთ.); a monument
was raised in his honour მის პატივსაცემად ძეგლი
დადგეს / აღმართეს;
2. 1) ს.-მ. მოშენება (˂მო˃აშენებს),
გამრავლება (ითქმის საქონლისა და ფრინველის
შესახებ);
მოყვანა, მოშენება, კულტივირება (ითქმის მცენარეების შესახებ); to raise
cattle რქოსანი საქონლის მოშენება; to raise corn ხორბლის მოყვანა / კულტივირება;
2) განსაკ. ამერ. გაზრდა (˂გა˃ზრდის),
აღზრდა; they were both raised in the south ორივენი სამხრეთში გაიზარდნენ; they
raised her (as) a catholic მათ ქალი კათოლიკედ აღზარდეს / გაზარდეს; to
raise a family ბავშვების გაზრდა;
3. 1) ამა თუ იმ საკითხის /
თემის წამოჭრა (წამოჭრის) / დასმა / დაყენება; the book raises many important
questions წიგნი მრავალ მნიშვნელოვან საკითხს აყენებს; I'm glad you raised the
subject of money მოხარული ვარ, რომ ფულის თემა წამოჭერით; to raise an issue
საკითხის დასმა / დაყენება;
2) წამოყენება (˂წამო˃აყენებს)
საწინააღმდეგო აზრისა, მოთხოვნისა და მისთ.; to raise objection პროტესტის /
უკმაყოფილების ან საწინააღმდეგო აზრის გამოთქმა; to raise a
claim [a demand] პრეტენზიის [მოთხოვნის] წაყენება;
4. ხმის
გამოცემა (გამოსცემს); ამოღება; to raise a cry ყვირილის ატეხა; to raise a song
სიმღერის წამოწყება; to raise a song of triumph ʘ
გამარჯვების სიმღერა შემოსძახა; to raise one's voice ხმის ამოღება [შდრ. აგრ.
I 4 1)]; to raise one's voice against smth. ხმის ამაღლება რისამე წინააღმდეგ;
not a voice was raised in opposition სიტყვაც არ თქმულა საწინააღმდეგოდ;
5. გამოძახება
(გამოიძახებს) სულისა, აჩრდილისა (აგრ. გადატ.); to raise a
ghost ა) სულის გამოძახება; ბ) გადატ. წარსულის აჩრდილის გაცოცხლება,
წარსულის მოგონება;
6. შეკრება (˂შე˃კრებს),
შეგროვება, მოგროვება (ითქმის ფულის, ხალხის და ა.შ. შესახებ); we
are raising money for charity ფულს ვაგროვებთ საქველმოქმედო მიზნით;
7. ჩამოყალიბება
(˂ჩამო˃აყალიბებს),
ფორმირება; he set about raising an army ის ჯარის ფორმირებას შეუდგა;
8. მოხსნა
(˂მო˃ხსნის)
შეზღუდვისა და ა.შ.; to raise a blockade [a siege] ბლოკადის [ალყის]
მოხსნა; to raise an embargo ემბარგოს მოხსნა;
9. ცომის ამოყვანა
(ამოიყვანს) განსაკ. საფუვრით; to raise pastry ცომის აფუება /
ამოსვლა;
10. ზღვ. (ზღვიდან, გემიდან) ხმელეთის, სხვა
გემის და ა.შ. დანახვა (დაინახავს) მასთან მიახლოებით; to raise land
ნაპირის დანახვა, ნაპირთან მიახლოება;
◇ to raise one's glass to smb. ვისიმე
სადღეგრძელოს შესმა; to raise the roof ა)
დიდი ხმაურის / შფოთის ატეხა; ბ) ოვაციის მოწყობა, ოვაციით დახვედრა / შეხვედრა; to
raise Cain / hell, a rumpus, the devil / საუბ.
აურზაურის ატეხა; სკანდალის მოწყობა; to raise one's
game ʘ
ეცდება თამაშის ხარისხის გაუმჯობესებას; to raise one's
hand to / against / smb. ვინმეზე ხელის აღმართვა; to
raise one's hat ქუდის მოხდით მისალმება; to raise a dust ა)
აურზაურის ატეხა; ბ) თვალის ახვევა, თვალში ნაცრის შეყრა [შდრ. აგრ.
I 1 4)]; not to raise a finger (to do smth.) ʘ თითს
არ გაანძრევს, თავს არ შეიწუხებს (რისამე გასაკეთებლად).
მეზობელი სიტყვები
