1. 1) გაღება (˂გა˃აღებს), გახსნა; to open a door [a gate, a window] კარის [ჭიშკრის, ფანჯრის] გაღება; they opened the road to traffic ტრანსპორტისათვის გზა გახსნეს; open in the name of the law! კანონის სახელით გააღეთ! to open one's eyes თვალ˂ებ˃ის გახელა [იხ. აგრ. ◇]; to open a prospect პერსპექტივის გადაშლა; the ship opened the harbour გემიდან ნავსადგური გამოჩნდა;
2) გაღება (˂გა˃იღება); the door opened კარი გაიღო;
2. 1) გახსნა (˂გა˃ხსნის), გაშლა, გადაშლა; to open one's hand მუჭის გახსნა / გაშლა; to open a book [a newspaper] წიგნის [გაზეთის] გადაშლა / გაშლა; to open a parcel ამანათის / შეკვრის გახსნა; to open the range სამხ. დამიზნების მანძილის გაზრდა;
2) გახსნა (˂გა˃იხსნება), გაშლა, გადაშლა (აგრ. გადატ.); the wound opened ჭრილობა გაიხსნა; new vistas opened before them მათ წინაშე ახალი პერსპექტივები / შესაძლებლობები გადაიშალა; my heart opens to your words თქვენმა სიტყვებმა ჩემს გულში გამოძახილი პოვა; he opened freely on the subject მან გულწრფელად / დაუფარავად გამოთქვა საკუთარი აზრი ამ საკითხზე; the mind of youth opens with each new experience ახალგაზრდა გონება ვითარდება / მდიდრდება ყოველი ახალი გამოცდილების შეძენასთან ერთად;
3) გაშლა (˂გა˃იშლება), აყვავება; the buds are opening in the sun კვირტები მზეზე სკდება / იშლება;
4) : I'd like some roses that are not too far opened თუ შეიძლება, რამდენიმე ახალგაშლილი ვარდი მომეცით;
3. 1) გახსნა (˂გა˃ხსნის), გაკვეთა; რაიმესაგან განთავისუფლება; to open an abscess მუწუკის გაჭრა / პირის გახსნა, მუწუკიდან ჩირქის გამოდენა; to open ground მიწის მოხვნა / დაბარვა / გათოხნა [იხ. აგრ. ◇]; to open the bowels კუჭ-ნაწლავის გაწმენდა / დაცლა (სასაქმებლის მიერ);
2) გახსნა (˂გა˃იხსნება); რაიმესაგან განთავისუფლება; how many times did your bowels open? რამდენჯერ გქონდათ კუჭ-ნაწლავის მოქმედება?
3) გზის გაყვანა (გაიყვანს); to open a mine [a well] შახტის [ჭაბურღილის] გაყვანა; to open a new road through a forest ახალი გზის გაჭრა ტყის გავლით;
4. მუშაობა (მუშაობს), ფუნქციონირება; the shop doesn't open until eleven მაღაზია იღება / მუშაობას იწყებს თერთმეტი საათიდან; when does the school open again? როდის განახლდება სწავლა სკოლაში?
5. 1) დაწყება (˂და˃იწყებს), გახსნა; to open the debate კამათის დაწყება / გამართვა; to open a public meeting საერთო კრების გახსნა; to open an account at a bank ბანკში ანგარიშის გახსნა; to open fire სამხ. ცეცხლის გახსნა; to open an attack სამხ. შეტევის დაწყება; to open the ball მეჯლისის გახსნა / დაწყება [იხ. აგრ. ◇]; to open an inquiry / an investigation / ძიების დაწყება;
2) დაწყება (˂და˃იწყება), გახსნა; the film opens with a hunting scene ფილმი ნადირობის სურათით იწყება; the meeting opened with a long speech კრება გრძელი სიტყვით დაიწყო;
6. 1) თეატრალური, ნადირობის და მისთ. სეზონის გახსნა (˂გა˃ხსნის); the producer wanted to open with a new play რეჟისორს სურდა სეზონი ახალი პიესით გაეხსნა;
2) პირველად გამართვა (˂გა˃იმართება) / ჩვენება (ითქმის პიესის, ფილმის და ა.შ. შესახებ); the play opened on January 31 სპექტაკლი პირველად წარმოდგენილ იქნა 31 იანვარს;
3) სცენაზე პირველად გამოსვლა (გამოვა), დებიუტირება; he recently opened in "King Lear" იგი პირველად სცენაზე ახლახან გამოჩნდა "მეფე ლირში";
7. ოფიციალურად გახსნა (˂გა˃ხსნის); დაარსება, დაფუძნება; ʘ ყველასათვის / საყოველთაოდ ხელმისაწვდომი გახდა; to open a new park [museum] ახალი პარკის [მუზეუმის] ოფიციალურად გახსნა / გახსნილად გამოცხადება;
8. (on, onto, into) ʘ გადის, გადაჰყურებს; the door opened on a courtyard კარები ეზოში გადიოდა; what do the windows open onto? რას გადაჰყურებს ფანჯრები? an arch opens into the dining room თაღს სასადილო ოთახში შევყავართ; two rooms opening into each other მომიჯნავე ოთახები;
9. კომერც. შეზღუდვებისაგან განთავისუფლება (˂გა˃ათავისუფლებს);
10. ელექტრ. გამორთვა (˂გამო˃რთავს; ˂გამო˃ირთვება), გაუდენურება; წრედის განრთვა;
11. მონად. კვალის მიგნებისას ყეფის ატეხა (ატეხს) ითქმის სანადირო ძაღლის შესახებ;
▭ to open out 1) გახსნა (˂გა˃ხსნის), გაშლა; to open out a map რუკის გაშლა; to open out the wings ფრთების გაშლა; to open out one's arms ხელების ფართოდ გაშლა (ვისიმე შესაგებებლად / გულში ჩასაკრავად);
2) თანდათანობით გაფართოება (˂გა˃ფართოვდება) / გაზრდა; the path opened out into a track ბილიკი თანდათანობით შარაგზაში გადაიზარდა; business has been opening out recently ამ ბოლო დროს ბიზნესი სულ უფრო და უფრო ვითარდება;
3) ʘ თავს უფრო თავისუფლად გრძნობს; უფრო თავისუფლად ან გულწრფელად ლაპარაკობს;
4) გამეჩხერება (˂გა˃მეჩხერდება) ითქმის ტყის შესახებ;
to open up ხშ. აქვს მხოლოდ გამაძლიერებელი მნიშვნელობა 1) გახსნა (˂გა˃ხსნის); open up the package! გახსენით პაკეტი! to open up a wound ჭრილობის გამიზეზება;
2) გაშლა (˂გა˃იშლება), აყვავება; all the flowers opened up overnight ღამის განმავლობაში ყველა ყვავილი გაიშალა / აყვავდა;
3) გამოჩენა (˂გამო˃ჩნდება); ʘ არის, ჩანს; new opportunities opened up ახალი შესაძლებლობები / პერსპექტივები გადაიშალა;
4) რისამე განვითარებისათვის ხელის შეწყობა (˂შე˃უწყობს) / პირობების შექმნა; ʘ შესაძლებელს გახდის; the deal opened up the possibilities for trade ამ გარიგებამ ვაჭრობისათვის ხელსაყრელი გარემო შექმნა;
5) სპორტ. გახსნა (˂გა˃იხსნება), მეურვეობისაგან განთავისუფლება;
6) სპორტ. გახსნა (˂გა˃იხსნება), უფრო საინტერესოდ გახდომა (ითქმის თამაშის შესახებ);
7) საუბ. უფრო თავისუფლად ან გულახდილად ლაპარაკი (ლაპარაკობს);
8) გადაჭიმვა (˂გადა˃იჭიმება), გადაშლა; the road opens up ahead წინ გრძელი გზაა გადაჭიმული;
9) სამხ. ცეცხლის გახსნა (˂გა˃ხსნის);
10) აუდიტორიისკენ ან ობიექტივისკენ მიბრუნება (˂მი˃ბრუნდება);
11) სიჩქარის მომატება (˂მო˃უმატებს), გაზის მიცემა (ითქმის ავტომობილის ან მძღოლის შესახებ);
12) გზის და ა.შ. გაჭრა (˂გა˃ჭრის) / გაკაფვა;
◇ to open one's eyes თვალების დაჭყეტა (გაოცებისაგან ) [იხ. აგრ. 1 1)]; to open smb.'s eyes / the eyes of smb. / to smth. ვინმესთვის რაიმეზე თვალის ახელა; to open ground ნიადაგის მომზადება, მოქმედების დაწყება [იხ. აგრ. 3 1)]; to open one's heart / mind / (to smb.) საკუთარი განცდების, აზრების და ა.შ. გულახდილად / დაუფარავად გამოთქმა / გამოხატვა; ვინმესთვის გულის გადაშლა; to open the ball მოქმედების, საქმის და ა.შ. დაწყება / წამოწყება, ინიციატივის აღება [იხ. აგრ. 5 1)]; to open the door(s) to smth. რაიმესთვის გზის გახსნა / გზის მიცემა; რაიმესთვის ხელის შეწყობა / ხელსაყრელი პირობების შექმნა; open sesame! ა) "სეზამ, გაიღე!" (ჯადოსნური სიტყვები არაბული ზღაპრიდან "ალი-ბაბა და ორმოცი ყაჩაღი"); ბ) სადმე შეღწევის, რისამე მიღწევისა და მისთ. უზრუნველმყოფელი უტყუარი საშუალება, საშვი, პაროლი; the heavens / the clouds, the skies / opened წიგნ. ცა ჩამოიქცა, თავსხმა წამოვიდა.
მეზობელი სიტყვები
