1. 1) საზომი / საზომთა სისტემა, ზომა; dry [liquid] measure ფხვიერი სხეულების [სითხის] საზომი; square measure კვადრატული ზომა; ფართობის საზომი; linear measure წირითი / ხაზოვანი ზომა; სიგრძის საზომი; metrical measure მეტრული ზომა;
2) საზომი ერთეული / საზომი, საწყაო; an inch is a measure of length დუიმი სიგრძის საზომი ერთეულია; 20 measures of wheat ოცი საწყაო ხორბალი; a quart [pint] measure კვარტი [პინტი], ერთი კვარტის [პინტის] ტევადობის ჭურჭელი; full [short] measure სავსე [ნაკლული] საწყაო; to sell smth. by measure რისამე საზომით / საწყაოთი გაყიდვა; God doesn't give spirit by measure ბიბლ. ღმერთი ზომით როდი იძლევა სულს; to give good measure ʘ საწყაო პირამდე გაუვსო; წონაზე მეტი მისცა;
3) მასშტაბი, საზომი, კრიტერიუმი; measure of value ღირებულების საზომი;
2. ზომა; made to measure შეკვეთით შეკერილი; to have a suit made to measure ʘ კოსტიუმი შეაკერვინა; to take smb.'s measur(s) ა) ვინმესთვის ზომ˂ებ˃ის აღება; ბ) ხატოვნ. ვინმეზე დაკვირვება; ვისიმე ხასიათის და ა.შ. დადგენის მცდელობა; გ) ხატოვნ. ვისიმე შეცნობა; აზრის / წარმოდგენის შექმნა ვინმეზე; to take the enemy's measure სამხ. ა) მოწინააღმდეგის შესწავლა; ბ) საბრძოლო გამოცდილების მიღება / შეძენა;
3. 1) საზომი; it is a measure of the success of his book that ... მისი წიგნის წარმატების საზომად ის გამოდგება, რომ ...;
2) ზღვარი; ზომა; in some / a / measure გარკვეულწილად, რამდენადმე, ნაწილობრივ; in a great / large / measure მნიშვნელოვანწილად, დიდად; ძალიან; beyond / out of, above / measure უაღრესად, უკიდურესად; მეტისმეტად; to know no measure ზომიერების გრძნობის დაკარგვა; to grieve beyond measure ʘ მის მწუხარებას საზღვარი არა აქვს; დიდადაა დამწუხრებული; her joy was beyond / knew no / measure უსაზღვროდ იყო გახარებული; მის სიხარულს საზღვარი არ ჰქონდა; within measure ზომიერად, ზომიერების ფარგლებში; to do everything in / with due / measure ყველაფრის ჭკვიანურად / გონივრულად კეთება; to set measures to smth. რისამე შეზღუდვა; words do not always give the measure of one's feelings სიტყვები ყოველთვის სათანადოდ ვერ გამოხატავენ ადამიანის გრძნობებს;
4. ღონისძიება; ზომა; to take / to adopt / drastic [extreme, severe, proper, legal, coercive, retaliatory, punitive] measures რადიკალური [უკიდურესი, მკაცრი, სათანადო, კანონიერი, იძულებითი, საპასუხო, დამსჯელი] ზომების მიღება / ღონისძიებების გატარება; to have recourse to drastic [extreme] measures
ʘ რადიკალურ [უკიდურეს] ზომებს მიმართა; what measures do you propose? რა ზომების მიღებას / რა ღონისძიებების გატარებას გვთავაზობთ?
5. მათ. გამყოფი (რომელიც რიცხვს უნაშთოდ ყოფს); greatest common measure უდიდესი საერთო გამყოფი;
6. ლექსთ. მეტრი, ზომა;
7. მუს. ტაქტი; ზომა;
8. ჩვეულ. pl გეოლ. ამა თუ იმ გეოლოგიური ფორმაციის ფენები; წყება;
9. პოლიგრ. სტრიქონის ფორმატი; სვეტის სიგანე;
10. მოძვ. ცეკვა (განსაკ. ნარნარი);
⌇ measure analysis ტექ. მოცულობითი ანალიზი;
◇ measure for measure საწყაული საწყაულის წილ; ≅ თვალი თვალის წილ, კბილი კბილის წილ; to deal a measure ბიბლ. მიგება; to think soberly, as God has dealt to each one a measure of truth იფიქროს ზომიერად, ღმერთის მიერ მიგებული რწმენის თანახმად.