1. პირველი; the first three years პირველი სამი წელი; the first turning on the right პირველი შესახვევი მარჯვნივ; the first man I saw on arrival პირველი, ვინც ჩასვლისას ვნახე; in the first place უპირველეს / უწინარეს ყოვლისა; I'll do it first thing პირველად / უწინარეს ყოვლისა ამას გავაკეთებ; I'll call you first thing in the morning ხვალ დილით პირველ რიგში თქვენ დაგირეკავთ; the first flowers of spring გაზაფხულის პირველი ყვავილები; the first writer of history პირველი ისტორიკოსი; first form პირველი კლასი (სკოლაში); first speed ავტ. პირველი სიჩქარე; first performance პირველი წარმოდგენა, პრემიერა; to succeed the very first time თავიდანვე / დასაწყისიდანვე წარმატების მოპოვება; to wear a new dress for the first time ახალი კაბის პირველად ჩაცმა; his first experience under fire მისი პირველი საბრძოლო გამოცდა, მისი საბრძოლო ნათლობა;
2. 1) პირველი, სასინჯი, საცდელი; first attempt პირველი ცდა; first steps პირველი ნაბიჯები;
2) პირველი, ძირითადი, მთავარი; first principles ძირითადი / მთავარი პრინციპები;
3. ნებისმიერი; ask the first man you meet ჰკითხეთ პირველ / პირველსავე შემხვედრს;
4. წინასწარი; first working
სამთ. მოსამზადებელი სამუშაოები; first tooth სარძევე კბილი;
5. 1) პირველი (ითქმის რისამე ნაწილის შესახებ); the first half of smth. რისამე პირველი ნახევარი; first round პირველი რაუნდი (კრივი);
2) : first tier boxes პირველი იარუსის ლოჟები;
6. 1) გამოჩენილი, სახელგანთქმული, ცნობილი; the first scholar of the day თავისი დროის ყველაზე გამოჩენილი სწავლული;
2) პირველხარისხოვანი, საუკეთესო; articles of first quality პირველი / საუკეთესო ხარისხის საქონელი; to travel first class პირველი კლასით მგზავრობა;
3) პირველი, წამყვანი; first violin / საუბ. fiddle / მუს. პირველი ვიოლინო; 4): first lieutenant (უფროსი) ლეიტენანტი; First Lord of the Admiralty საადმირალოს პირველი ლორდი, დიდი ბრიტანეთის სამხედრო-საზღვაო ძალების მინისტრი; First Sea Lord პირველი საზღვაო ლორდი, მთავარი საზღვაო შტაბის უფროსი;
5) ყველაზე მნიშვნელოვანი; it is the first (important) city in the country ეს ამ ქვეყნის ყველაზე დიდი / მნიშვნელოვანი ქალაქია; matter of the first importance ფრიად მნიშვნელოვანი საკითხი;
7. გრამ. პირველი; first person პირველი პირი; first conjugation პირველი უღლება;
8. არსებ. მნიშვნ. 1) (the first) პირველი რიცხვი (თვისა); on the first of June პირველ ივნისს;
2) პირველი ადამიანი ვინც რაიმეს აკეთებს; we were the first to arrive ჩვენ პირველები ჩა˂მო˃ვედით; he was among the very first იგი ერთ-ერთი პირველთაგანი იყო;
3) დასაწყისი; at first თავიდან, უწინ; ჯერ, პირველად; from the (very) first თავიდანვე, იმთავითვე; from first to last თავიდან ბოლომდე [შდრ. აგრ. ◇];
4) ვისაც პირველი პრემია, პრიზი და მისთ. მიენიჭა; ვინც უმაღლესი შეფასება დაიმსახურა; to come in an easy first ʘ ფინიშთან პირველი მივიდა (სხვებთან დიდი უპირატესობით);
5) უმაღლესი შეფასება, ფრიადი (ინგლისის უნივერსიტეტებში); to obtain a first გამოცდების ფრიადზე ჩაბარება;
6) მუს. ყველაზე მაღალი ხმა ან პარტია (დუეტში, ტრიოში და მისთ.);
7) pl პირველი / უმაღლესი ხარისხის საქონელი;
8) pl სამთ. უმაღლესი ხარისხის ნატეხი მადანი; კონცენტრატი;
9) ადგილი პირველ კლასში (ტრანსპორტში);
9. ზმნზ. მნიშვნ. 1) თავიდან, უწინ; ჯერ, პირველად; first of all უპირველეს / უწინარეს ყოვლისა; to say first one thing and then another ჯერ ერთი რამის თქმა და მერე მეორისა; I'll go there first ჯერ იქ წავალ;
2) პირველად; when he first went to war როცა პირველად წავიდა ომში; when did you first see him? პირველად როდის ნახე / როდის შეხვდი მას?
3) უმალ, უპირატესად, უმჯობესად; we'll die first უმჯობესია / გვიჯობს დავიხოცოთ;
4) პირველი, პირველად; he arrived first იგი პირველი ჩა˂მო˃ვიდა; he claimed the right to speak first მოითხოვდა, პირველად მისთვის მიეცათ სიტყვა / სიტყვით გამოსვლის უფლება; who plays first? ბანქ. ვისია პირველი სვლა? ladies first! ჯერ ქალბატონები მიბრძანდნენ! მიბრძანდით, გეთაყვა (მამაკაცის მიმართვა ქალისადმი კარებში და ა.შ. გატარების დროს); women and children first პირველ რიგში ქალები და ბავშვები გადაარჩინეთ; to put first things first პირველ რიგში ყველაზე მნიშვნელოვანი საქმის გაკეთება;
◇ first call ამერ. სამხ. ა) ბუკით მიცემული (დილით) ადგომის სიგნალი; ბ) ბუკით მიცემული უკან დახევის სიგნალი; First Lady ამერ. პრეზიდენტის მეუღლე; First Commoner სპიკერი (თემთა პალატაში 1919 წლამდე); first name სახელი (გვარისაგან განსხვავებით); first water წმინდა წყლისა (ითქმის ალმასის და მისთ. შესახებ); first wing ზედა ფრთა (ზოგიერთი მწერისა); first swarm ფუტკრის პირველადი ნაყარი; the first but one ბოლოდან მეორე; first and last საერთო ჯამში, მთლიანობაში; ყველაფრის გათვალისწინებით [შდრ. აგრ. 8 3)]; first or last ადრე თუ გვიან; first and foremost პირველ რიგში, უპირველეს ყოვლისა; first last and all the time ამერ. ერთხელ და სამუდამოდ; Edward the First ედუარდ პირველი; at first hand იხ. first-hand 2; to have got news at first hand ცნობების და მისთ. პირველწყაროდან მიღება / შეტყობა; at first sight, at the first blush ერთი შეხედვით; I haven't the first idea of what you mean წარმოდგენა არა მაქვს, რას გულისხმობთ; to play first fiddle იხ. fiddle I ◇; first come, first served ადრე მოსულს ადრე მოემსახურებიანო; ≅ დროზე მთესველი დროზე მოიმკისო.
მეზობელი სიტყვები
