(found)
I
1. 1) პოვნა (იპოვის); I can't find my book anywhere ვერსად ვპოულობ ჩემს წიგნს; I have found what I want ვიპოვე, რაც მჭირდება; I ran to find a doctor ექიმის მოსაყვანად / საძებნელად გავიქეცი; he is not to be found მისი პოვნა შეუძლებელია, მას ვერსად იპოვი; to find one's way გზის პოვნა / გაგნება [იხ. აგრ. ◇]; can you find your way home alone? მარტო იპოვი / გაიგნებ გზას სახლისკენ? the committee must find a suitable man for the job კომისიამ ამ სამუშაოსთვის შესაფერისი კაცი უნდა იპოვოს; to find a post for smb. ვინმესთვის სამუშაოს შოვნა; to find bail თავდების პოვნა; he found his missing brother at last ბოლოს და ბოლოს იპოვა თავისი დაკარგული ძმა; to find means საშუალების გამონახვა; to find the money for an undertaking ფულის / ფულადი სახსრების გამონახვა / შოვნა საქმიანი წამოწყებისთვის; to find nothing to say ʘ ვერაფერი თქვა, ვერაფრის თქმა ვერ მოახერხა; to find a treasure განძის პოვნა; he found a coin in the dust მტვერში მონეტა იპოვა;
2) მოულოდნელად შეხვედრა (˂შე˃ხვდება); წაწყდომა; it is found everywhere ამას ყველგან შეიძლება შეხვდე, ასეთ რამეს ყველგან შეიძლება წააწყდე; such men are not often found ასეთ ადამიანებს ხშირად ვერ შეხვდები; to find some difficulty in doing smth. ʘ რისამე კეთებისას გარკვეულ სირთულეს / სიძნელეს წააწყდა;
2. კვლევის, ექსპერიმენტირების და ა.შ. შედეგად აღმოჩენა (აღმოაჩენს) / პოვნა; გამოგონება, შემუშავება; they found many interesting things in the barrow გათხრებისას ყორღანში ბევრი საინტერესო ნივთი აღმოაჩინეს; he found a more modern method მან უფრო თანამედროვე მეთოდი აღმოაჩინა / შეიმუშავა; he'll find a way to do it იგი გამოძებნის ამის გაკეთების გზას / საშუალებას; to find a mistake in the calculations გაანგარიშებაში შეცდომის პოვნა / აღმოჩენა; to find the answer to the problem პრობლემის გადაწყვეტა, პრობლემის გადაწყვეტის გზის პოვნა;
3. 1) ნახვა (ნახავს), აღმოჩენა; we must leave everything as we find it არაფერს ხელი არ უნდა ვახლოთ; ყველაფერი ისე უნდა დავტოვოთ, როგორც დაგვხვდა; he found the room empty ოთახი ცარიელი დახვდა; I found the key missing ვნახე, რომ გასაღები დაკარგულიყო; when the doctor came he found him already dead ექიმი რომ მოვიდა, ის უკვე მკვდარი იყო; to find smb. at home ვისიმე სახლში ნახვა, ʘ შინ მიუსწრო; I found everybody out შინ არავინ დამხვდა; she found him gone წასული დახვდა;
2) ვისიმე ამა თუ იმ მდგომარეობაში, რისამე კეთების დროს და ა.შ. ნახვა (ნახავს) / წაწყდომა; I found her gathering flowers in the garden ბაღში ვიპოვე, ყვავილებს კრეფდა; six months later we find him saying the exact opposite ნახევარი წლის შემდეგ იგი სრულიად საწინააღმდეგოს ამბობს / ამტკიცებს; Christmas found him still looking for work შობას ის ჯერ კიდევ უმუშევარი იყო;
4. 1)
საჭირო ან სასურველი რამის მიღება (
˂მი
˃იღებს), მოპოვება, შეძენა; to find a good friend in smb. ვინმეს სახით კარგი მეგობრის შეძენა; he found a warm supporter in his old teacher მოხუცი მასწავლებლის მხრიდან გულთბილი მხარდაჭერა მიიღო; his theory found no acceptance among scholars მისმა თეორიამ ვერ პოვა აღიარება სამეცნიერო წრეებში; the new product found few buyers ახალ საქონელზე მოთხოვნა თითქმის არ იყო; he finds great satisfaction in his work სამუშაო მას დიდ კმაყოფილებას ანიჭებს; to find happiness with smb.
ʘ ბედნიერია ვინმესთან; to find courage to ... გამბედაობის / მხნეობის მოკრება
რისამე გასაკეთებლად;
2) : to find oneself ა) საკუთარი თავის შეცნობა (შეიცნობს); საკუთარი მოწოდების პოვნა; საკუთარი შესაძლებლობების აღმოჩენა / გაცნობიერება; ბ) : how do you find yourself to-day? დღეს თავს როგორ გრძნობთ? გ) საკუთარი თავის უზრუნველყოფა (უზრუნველყოფს);
5. მიღწევა (˂მი˃აღწევს), მიზანში მოხვედრა; the bullet found its mark ტყვია მიზანში მოხვდა; the blow found his chin დარტყმა ნიკაპში მოხვდა, ნიკაპში დაარტყეს;
6. 1) ჩათვლა (˂ჩა˃თვლის), მიჩნევა; to find it impossible [necessary, easy, difficult] to do smth. რისამე გაკეთების შეუძლებლად [აუცილებლად, ადვილად, ძნელად] მიჩნევა; to find the terms reasonable პირობების გონივრულად / მისაღებად მიჩნევა; I find it is time to go ჩემის აზრით, წასვლის დროა; I find it pays to get up early ვფიქრობ, ღირს ადრე ადგომა; I find his fits of temper very childish მის გულ-ფიცხობას ბავშვობად ვთვლი; to find reading tedious კითხვის მოსაწყენ საქმედ მიჩნევა; this letter, I find, arrived yesterday ეს წერილი, როგორც ვხედავ, გუშინ მოვიდა; how do you find him? როგორ მოგწონთ იგი? რა აზრისა ხართ მასზე?
2) ამა თუ იმ დასკვნამდე მისვლა (მივა); დარწმუნება; მიხვედრა; you will find that I am right დარწმუნდებით, რომ მართალი ვარ; I found that I was mistaken მივხვდი / დავრწმუნდი, რომ ვცდებოდი; I was surprised to find that ... ჩემდა გასაოცრად მივხვდი / დავრწმუნდი, რომ ...; it has been found that ... გაირკვა, რომ ...; you may find it do you good ეს შეიძლება თქვენთვის სასარგებლო აღმოჩნდეს;
3) ვინმეზე / რაიმეზე გარკვეული აზრის / შთაბეჭდილების შექმნა (შეიქმნის); I found him a sensible man იგი გონიერ კაცად მომეჩვენა; I find something repellent about the man მეჩვენება, რომ ამ კაცში არის რაღაც აუტანელი; she found him pleasant to talk to ქალმა მასში სასიამოვნო მოსაუბრე აღმოაჩინა;
7. იურ. 1) განაჩენის, განჩინების, გადაწყვეტილების გამოტანა (გამოიტანს); they found a verdict of guilty მათ გამამტყუნებელი განაჩენი / ვერდიქტი გამოიტანეს; the jury found the prisoner guilty ნაფიცმა მსაჯულებმა განსასჯელი დამნაშავედ ცნეს; he was found guilty [innocent] იგი დამნაშავედ [უდანაშაულოდ] ცნეს; to find that the deceased had been murdered by a person unknown ʘ დაადგინეს, რომ გარდაცვლილი გამოძიებისათვის უცნობი პირის მიერ იყო მოკლული; to find for [against] the plaintiff საქმის მოსარჩელის სასარგებლოდ [საწინააღმდეგოდ] გადაწყვეტა;
2) დოკუმენტის ნამდვილობის დამოწმება (˂და˃ამოწმებს);
8. უზრუნველყოფა (უზრუნველყოფს); სუბსიდირება [იხ. აგრ. II ბ 3]; the hotel doesn't find tea სასტუმრო კლიენტს ჩაით არ უზრუნველყოფს; to find one's son with everything necessary for farming ვაჟიშვილის უზრუნველყოფა ყველაფრით, რაც ფერმერული მეურნეობისთვისაა საჭირო; the State finds half of the sum, leaving the parents to find the rest ხარჯების ნახევარს სახელმწიფო იხდის, მეორე ნახევარს კი — მშობლები; £ 2 a week and find yourself კვირაში ორი გირვანქა სტერლინგი კვების გარეშე; all / everything / found ყველაფრით (უპირატ. ბინით, კვებით) უზრუნველყოფილი; wages £ 10 and all found ბინითა და საკვებით უზრუნველყოფა და ხელფასი ათი გირვანქა სტერლინგი;
9. მათ. განსაზღვრა (განსაზღვრავს), გამოთვლა; to (try to) find the value of the unknown quantity უცნობი სიდიდის განსაზღვრა;
10. სამხ. გამოყვანა (გამოიყვანს), გამოყოფა; to find the advance-guard ავანგარდის გამოყოფა;
11. მონად. კვალის აღება (აიღებს);
II ა
1. დროის გამოძებნა (გამოძებნის) / დათმობა; I can't find time to do it დრო ვერ გამოვძებნე ამის გასაკეთებლად;
2. ამერ. საუბ. 1) ʘ შეუფერებლად / უვარგისად ითვლება (ითქმის სტუდენტის ან ამა თუ იმ თანამდებობაზე კანდიდატის შესახებ);
2) სამხედრო სასწავლებლიდან გარიცხვა (˂გა˃რიცხავს) აკადემიური ჩამორჩენილობის ან ცუდი ყოფაქცევის გამო;
3. დიალ. ტკივილის გრძნობა (გრძნობს); სასჯელის ატანა;
4. ამერ. დიალ. მოგება (˂მო˃იგებს), ნამატის მიცემა (ითქმის ცხოველის შესახებ);
II ბ
1. 1) to find oneself somewhere სადმე / ამა თუ იმ გარემოში / ადგილას აღმოჩენა (აღმოჩნდება); I found myself in a dark forest დაბურულ ტყეში აღმოვჩნდი; when he awoke he found himself in a strange room როდესაც გაიღვიძა, აღმოჩნდა, რომ უცხო ოთახში იმყოფებოდა; you will find yourself in prison soon if you act in that way თუ ასე მოიქცევი / ასე გააგრძელებ, ციხეში ამოყოფ თავს;
2) to find oneself in a state ამა თუ იმ მდგომარეობაში აღმოჩენა (აღმოჩნდება); she found herself in a dilemma იგი დილემის წინაშე აღმოჩნდა; she found herself at a loss არ იცოდა რა ექნა, დაიბნა;
2. to find oneself doing smth. უნებურად რისამე გაკეთება (˂გა˃აკეთებს); საკუთარი თავისათვის მოულოდნელი რამის გაკეთება; when I heard the details I found myself crying როდესაც დეტალები შევიტყვე, ჩემდა უნებურად ავტირდი; I found myself saying "yes" ჩემდა უნებურად დავთანხმდი; I found myself begging / obliged to beg / იძულებული გავხდი მოწყალება მეთხოვა;
3. to find smb. [oneself] in smth. ვინმეს [საკუთარი თავის] რაიმეთი უზრუნველყოფა (უზრუნველყოფს) [იხ. აგრ. I 8]; she pays for her board and lodging but her father finds her in clothes ბინის და კვების ფულს თვითონ იხდის, მამამისი კი ტანსაცმლის ფულს აძლევს; we are found in everything -- house, food ყველაფრით უზრუნველყოფილი ვართ -- საცხოვრებლით, საკვებით;
▭ to find out 1) გარკვევა (˂გა˃არკვევს), გამორკვევა, გაგება, შეტყობა; to find out smb.'s name and occupation ვისიმე გვარისა და საქმიანობის გაგება; find out when he will come გაიგე, როდის მოვა; I found out that he was divorced შევიტყვე, რომ განქორწინებული იყო;
2) გამოაშკარავება (˂გამო˃ააშკარავებს), გამომჟღავნება (ტყუილისა, საიდუმლოსი); გამოცანის და ა.შ. გამოცნობა; to find out the truth სიმართლის გაგება, ჭეშმარიტების დადგენა;
3) : to find smb. out ა) ვისიმე რაიმეში მხილება (ამხილებს); he has been found out იგი ამხილეს; ბ) ვისიმე დანაშაულზე და ა.შ. წასწრება (˂წა˃ასწრებს); to find smb. out in a lie ვისიმე ტყუილში გამოჭერა;
◇ to find one's way ა) სადმე მოხვედრა, შეღწევა, აღმოჩენა [იხ. აგრ. I 1 1)]; how did it find its way into this book? ეს როგორ მოხვდა ამ წიგნში? how did he find his way into the laboratory? როგორ მოახერხა ლაბორატორიაში შეღწევა? ბ) ძალით გზის გაკვლევა / ძლივს გაღწევა (ხალხში); to find one's bearings ა) ორიენტირება, საკუთარი ადგილსამყოფლის განსაზღვრა; ბ) შეგუება, შეთვისება, შეჩვევა; საკუთარი ადგილის პოვნა; wait till he finds his bearings he'll show himself დააცადეთ, ის კიდევ გამოავლენს თავს, როცა აქაურობას შეეგუება; to find one's feet ა) ფეხზე დადგომა, პირველად გავლა (ითქმის ბავშვის შესახებ); ბ) ახალ გარემოსთან შეგუება, შეჩვევა, შეთვისება; ʘ პირველ ნაბიჯებს დგამს; გ) ფეხზე დადგომა, წელში გამართვა (წარუმატებლობის და ა.შ. შემდეგ); დ) საკუთარი თავის შეცნობა; საკუთარი მოწოდების პოვნა; საკუთარი შესაძლებლობების აღმოჩენა / გაცნობიერება; to find one's tongue / voice / მეტყველების უნარის დაბრუნება; to find fault (with) ყველაფერზე / ყველა წვრილმანზე შარის მოდება / გაკრიტიკება; to find favour ვისიმე კეთილგანწყობილების მოპოვება; he hoped to find favour in her sight / eyes / იმედი ჰქონდა, რომ ქალის კეთილგანწყობილებას მოიპოვებდა; to find it in one's heart to do smth. რისამე გაკეთების გაბედვა / გადაწყვეტა (ჩვეულ. უარყოფით წინადადებებში); I can't find it in my heart to scold him არ შემიძლია დავტუქსო / გავუწყრე.