1. 1) ბურთი; a tennis ball ჩოგბურთის ბურთი; stationary ball გაჩერებული ბურთი (ფეხბურთი); the ball is in [out of] play სპორტ. ბურთი თამაშშია შეყვანილი [თამაშგარე მდგომარეობაშია]; dead ball, ball out of play სპორტ. ბურთი თამაშგარე მდგომარეობაში;
2) სპორტ. დარტყმა, ტყორცნა (ბურთისა); good ball ზუსტი დარტყმა (ბურთისა); wide ball არაზუსტი დარტყმა; adopted ball ჩათვლილი ბურთი;
2. 1) მრგვალი / სფეროს ფორმის რამ; the earth is a ball დედამიწა სფეროა; the terrestrial ball ამაღლ. დედამიწა; დედამიწის სფერო; a ball of wool მატყლის გორგალი; meat balls გუფთა, ფრიკადელი; moth balls ნაფთალინის ბურთულები; ball of cotton მედ. ბამბის ბურთულა; balls of mud ტალახის კოშტები; ball of fire ცეცხლოვანი სფერო (მზისა, ელვისა, ატომური აფეთქებისა და ა.შ.) [იხ. აგრ. ◇];
2) : ball of earth ს.-მ. მიწის კოშტი მცენარის ფესვების ირგვლივ; ball of the eye ანატ. თვალის კაკალი; ball of the knee ანატ. კვირისტავი; ball of the thumb ანატ. ცერის ამაღლებული ნაწილი;
3. 1) ტყვია; ჭურვი; five thousand rounds of 5.56 ball 5,56მმ კალიბრის ტყვიის ხუთი ათასი ვაზნა; powder and balls ტყვია-წამალი; smoke ball სამხ. საკვამლე ბომბი;
2) მოძვ. სასროლი / სატყორცნი მანქანის და მისთ. ჭურვი (ქვა, ლოდი და ა.შ.);
4. ამერ. ბეისბოლი; to play ball ბეისბოლის თამაში [
იხ. აგრ. ◇];
5. ვეტ. აბი;
6. იშვ. ხმის მისაცემი კენჭი;
7. ბოტ. 1) სფეროსებრი / ბურთისებრი ნაყოფი;
2) სათესლე კოლოფი;
3) ბოლქვი (ჭარხლისა);
8. მოძვ. სამეფო სფერო (ხელისუფლების სიმბოლო); the sceptre and the ball სკიპტრა და სამეფო სფერო;
9. pl ვულგ. 1) სათესლე ჯირკვლები;
2) სისულელე, აბდაუბდა, მონაჩმახი;
10. ზედს. მნიშვნ. 1) სფერული, სფეროსებრი, ბურთისებრი; ball lightning სფერული ელვა; ball mill ტექ. ბურთულებიანი წისქვილი; ball mount ა) სამხ. სფერული დანადგარი; ბ) ავ. სფერული ტურელის დანადგარი; ball pyrite გეოლ. პირიტის სფერული ჩანართი;
2) ამერ. სამხ. საბრძოლო; ball ammunition საბრძოლო ვაზნები (ჩვეულებრივი ტყვიებით);
3) : ball plant ს.-მ. მცენარე მიწის კოშტით;
◇ ball of fortune ≅ ფორტუნა თავის ნებაზე ატარებს / თავის ნებაზე ათამაშებს; ball of lead სლ. თავი, გოგრა; ball of fire ა) სლ. ≅ "მწველი ლამაზმანი", ვნებიანი / თავგზის ამბნევი ქალი; ბ) "ცეცხლი"(ითქმის ენერგიული ადამიანის შესახებ) [იხ. აგრ. 2 1)]; ball and chain ა) ჯაჭვი თუჯის ბირთვით (კატორღელის ფეხზე); ბ) სლ. კანონიერი ცოლი; to keep one's eyes on the ball ფხიზლად ყოფნა; to be on the ball საუბ. ʘ მარჯვეა; თავისი საქმე იცის; get on the ball ცოცხლად! გაინძერი! to carry the ball ამერ. აქტიურად მოქმედება; the ball is with you თქვენი ჯერია; to have the ball at one's feet წარმატების მოპოვების შესაძლებლობის / შანსის ქონა; ʘ მდგომარეობის ბატონ-პატრონია; to catch / to take / the ball before the bound ნაჩქარევად მოქმედება; to set / to start / the ball rolling ა) ამა თუ იმ საქმის წამოწყება; ამა თუ იმ საქმის გაგრძელება; ბ) საუბრის გამართვა; to strike the ball under the line მარცხის განცდა; to play ball ა) (with) ვინმესთან თანამშრომლობა; კარგი ურთიერთობის შენარჩუნება; you play ball with me and I play ball with you ნუ მიმტყუნებ და არც მე დაგაღალატიანებ; ბ) სლ. მოქმედების / საქმიანობის წამოწყება [იხ. აგრ. 4]; the three (golden) balls აბრა მევახშის დუქანზე; to be behind the eight ball იხ. eight ◇.