4. ჩვეულ. pass წიგნის, ფილმის და ა.შ. სიუჟეტის განვითარება (
˂გან
˃ავითარებს); the film is set in 16th century Spain ფილმის სიუჟეტი ვითარდება
მე-16 საუკუნის ესპანეთში;
5. დაყენება (˂და˃აყენებს) ითქმის საათის და ა.შ. შესახებ; she set the camera on automatic მან ფოტოკამერა ავტომატურ რეჟიმზე დააყენა; to set one's watch by the town clock საკუთარი საათის ქალაქის საათზე გასწორება; I set my alarm for 7 o'clock მაღვიძარა შვიდი საათისთვის დავაყენე;
6. გაშლა (˂გა˃შლის), გაწყობა (ითქმის სუფრის შესახებ); to set a / the / table სუფრის გაშლა / გაწყობა; the table was set for six guests სუფრა ექვს კაცზე / სტუმარზე იყო გაწყობილი;
7. ჩვეულ. pass ბუდეში ჩასმა (˂ჩა˃სვამს) ითქმის ძვირფასი თვლის შესახებ; to set diamonds ბრილიანტის ჩასმა ბუდეში; a ring set with rubies ლალისთვლიანი ბეჭედი;
8. დადგენა (˂და˃ადგენს), განსაზღვრა, დანიშვნა; to set a limit to smth. ა) რაიმესთვის საზღვრის დადება / დაწესება, რისამე შეზღუდვა / შემოფარგვლა; ბ) რაიმესთვის ბოლოს მოღება / წერტილის დასმა; to set a / the / date თარიღის დათქმა / განსაზღრა; to set a price ფასის დაწესება;
9. შემოღება (შემოიღებს), დამკვიდრება; to set a new fashion ახალი მოდის შემოღება / დაწესება; to set a precedent პრეცედენტის შექმნა; they set high standards of customer service მომხმარებელთა მომსახურების მაღალი დონე დანერგეს;
10. დამყარება (˂და˃ამყარებს); to set a new world record ახალი მსოფლიო რეკორდის დამყარება;
11. მაგალითის მიცემა (აძლევს); to set a good example ვინმესთვის კარგი მაგალითის მიცემა / ჩვენება;
12. 1) გაკვეთილების, შეკითხვების და ა.შ. მიცემა (მისცემს); we've been set a lot of homework this weekend ამ შაბათ-კვირისთვის ბევრი დავალება მოგვცეს გასაკეთებლად; what questions were set in the examination? გამოცდაზე რა გკითხეს?
2) მიზნის / ამოცანის დასახვა (˂და˃ისახავს); to set a goal მიზნის დასახვა; I've set myself a goal to finish the job by the end of the month მიზნად დავისახე სამუშაოს თვის ბოლომდე დასრულება;
13. გამყარება (˂გა˃მყარდება), გამაგრება; შეკვრა (ითქმის თაბაშირის, ცემენტის და ა.შ. შესახებ); leave the concrete to set for a few hours the ჩასხმულ ბეტონს გასამყარებლად რამდენიმე საათი ადროვეთ; jelly has set ჟელე გამაგრდა / შეიკრა; the glue had set hard წებო გაქვავდა;
14. pass გაშეშება (˂გა˃აშეშებს), გაშტერება (ითქმის სახის, თვალების და ა.შ. შესახებ); he was sitting there his face set გაქვავებული / უმეტყველო სახით იჯდა;
15. თმის დაყენება (˂და˃იყენებს), დავარცხნა; თმის ვარცხნილობის გაკეთება; to set one's hair თმის დავაცხნა / დაყენება;
16. მედ. 1) მოტეხილი ძვლის ჩასწორება (˂ჩა˃ასწორებს) და საფიქსაციო ნახვევის დადება; ნაღრძობის ჩაყენება, ჩასმა; the surgeon set her broken arm ქირურგმა მას მოტეხილ ხელზე თაბაშირი / არტაშანი დაადო;
2) შეზრდა (˂შე˃იზრდება), შეხორცება (ითქმის მოტეხილი ძვლის / ნაღრძობის შესახებ);
17. ტექ. რეგულირება (არეგულირებს); დაყენება; გადართვა; to set the pace სიჩქარის / ტემპის რეგულირება; to set the spark gap ავტ. სანაპერწკლო შუალედის რეგულირება; to set the camera lens to infinity ფოტ. ობიექტივის უსასრულობაზე დაყენება; to set the controls to manual მართვის სისტემის ხელით მართვის რეჟიმზე გადართვა / დაყენება;
18. პოლიგრ. დაკაბადონება (˂და˃აკაბადონებს), გვერდებად შეკვრა / აწყობა;
19. მუს. 1) ტექსტისთვის მუსიკის დაწერა (˂და˃წერს), ტექსტზე მუსიკის დადება; Schubert set many poems to music შუბერტს მრავალ ლექსზე აქვს დაწერილი სიმღერა;
2) მელოდიის ამა თუ იმ ინსტრუმენტისათვის და ა.შ. გადატანა (გადაიტანს), არანჟირება; to set a piece of music for the violin მუსიკალური ნაწარმოების ვიოლინოსთვის გადატანა;
20. ჩასვლა (ჩავა) ითქმის ციური სხეულის შესახებ; the sun is setting მზე ჩადის; his star has set გადატ. მისი მზე ჩაესვენა;
▭ to set about (doing) smth. რისამე (გაკეთების) დაწყება (˂და˃იწყებს), რაიმესათვის (რისამე გაკეთებისათვის) ხელის მოკიდება / შედგომა; I got home and immediately set about cleaning the house სახლში მივედი თუ არა, მაშინვე შევუდექი ლაგებას;
to set smb. against smb. ვინმეს წინააღმდეგ ვისიმე განწყობა (განაწყობს); she accused her husband of setting the children against her ქმარს ბავშვების მის წინააღმდეგ განწყობაში ადანაშაულებდა;
to be set against (doing) smth. ʘ რისამე (გაკეთების) წინააღმდეგია, არ უნდა / არ სურს რაიმე (რისამე გაკეთება); he is dead set against the move საცხოვრებლად სხვაგან გადასვლის კატეგორიულად წინააღმდეგია;
to set smb., smth. apart ამა თუ იმ განსაკ. დადებითი თვისებით ვისიმე, რისამე სხვებისგან გამორჩევა (˂გამო˃არჩევს) / განსხვავება; it's their intelligence which sets them apart from other rock bands ისინი სხვა როკ-ჯგუფებისაგან თავისი ინტელექტით გამოირჩევიან;
to set smth. aside 1) რისამე გვერდზე დადება (˂და˃დებს) / გადადება;
2) რისამე სამომავლოდ გადადება (˂გადა˃დებს) / გადანახვა; I try to set aside part of my wages every week ვცდილობ ყოველ კვირას გადავდო ხელფასის რაღაც ნაწილი;
3) რისამე უგულებელყოფა (უგულებელყოფს) / მხედველობაში არმიღება;
to set smth., smb. back ვისიმე, რისამე შეფერხება (˂შე˃აფერხებს) / დაგვიანება; ვინმესთვის, რაიმესთვის ხელის შეშლა; the heavy traffic set us back about half an hour საგზაო საცობმა ნახევარი საათით დაგვაგვიანა;
to set smb. back smth. საუბ. ʘ ვინმეს რაიმე ამა თუ იმ ფასად დაუჯდება; a car like that will probably set you back about £12,000 ასეთი მანქანა ალბათ თორმეტი ათასი გირვანქა სტერლინგი ეღირება / დაგიჯდება;
to set forth წიგნ. სამოგზაუროდ წასვლა (წავა) / სადმე გამგზავრება;
to set smth. forth წიგნ. ვრცლად გადმოცემა (გადმოსცემს) / ჩამოყალიბება; to set forth one's opinions at lenght საკუთარი თვალსაზრისის დაწვრილებით / ვრცლად გადმოცემა; to clearly set forth one's views საკუთარი შეხედულებების ნათლად ჩამოყალიბება;
to set in დადგომა (˂და˃დგება), დამყარება, დაწყება (განსაკ. უამინდობისა ხანგრძლივი პერიოდით); it set to rain / for rain / წვიმები დაიწყო; the bad weather has set in ცუდი ამინდი დაიჭირა, ამინდი დიდი ხნით აღარ გამოკეთდება;
to set off სამოგზაუროდ სადმე გამგზავრება (გაემგზავრება) / წასვლა; to set off for London ლონდონში გამგზავრება;
to set smth. off 1) რისამე აფეთქება (ააფეთქებს); to set off fireworks ფოიერვერკის გაშვება;
2) რისამე გამოწვევა (˂გამო˃იწვევს); ჩართვა, ამოქმედება (ამა თუ იმ მექანიზმისა); opening this door will set off the alarm კარების გაღება სიგნალიზაციას ჩართავს;
to set smb., smth. on / upon / smb. ვინმეზე ვისიმე ან რისამე მისევა (˂მი˃უსევს); to set a dog on smb. ვინმეზე ძაღლის მიშვება;
to set out 1) სამოგზაუროდ წასვლა (წავა) / სადმე გამგზავრება; to set out on a journey სამოგზაუროდ წასვლა;
2) (to set out to do smth.) ʘ აპირებს რისამე გაკეთებას, რისამე გაკეთება აქვს განზრახული; she set out to break the world record მსოფლიო რეკორდის მოხსნას აპირებს;
to set smth. out 1) რისამე გამოფენა (გამოფენს) / დაწყობა / დალაგება; to set out vegetables for sale ბოსტნეულის გასაყიდად გამოფენა;
2) რისამე ვრცლად გადმოცემა (გადმოსცემს) / ჩამოყალიბება / ფორმულირება (ზეპირად ან წერილობით); she set out the reasons for her resignation in a long letter მან წერილში ვრცლად ჩამოაყალიბა მოსაზრებები თავისი გადადგომის შესახებ;
to set smth. up 1) რისამე დაარსება (˂და˃აარსებს) / დაფუძნება; გახსნა; წამოწყება; to set up a business საქმის წამოწყება; the company has set up a new branch კომპანიამ ახალი ფილიალი გახსნა; a committee has been set up to investigate the problem შეიქმნა კომიტეტი ამ საკითხის გამოსაკვლევად; the journal was set up in 1942 ეს ჟურნალი 1942 წელს დაარსდა;
2) რისამე დანიშვნა (˂და˃ნიშნავს); I've set up a meeting with him for next week მასთან შეხვედრა მომავალი კვირისთვის დავნიშნე;
to set smb. up საუბ. ვინმესთვის ცილის დაწამება (˂და˃სწამებს), ვისიმე წინააღმდეგ ბრალდების / საქმის შეთითხნა; he denied the charges, saying the police had set him up მან უარყო ყველა ბრალდება და განაცხადა, რომ პოლიცია მას ცილს სწამებდა / პოლიციამ მის წინააღმდეგ საქმე განგებ შეთითხნა;
◇ to set foot (in / on / smth.) (სადმე) ფეხის დადგმა / შედგმა; no woman has ever set foot in the temple არც ერთ ქალს არ შეუდგამს ფეხი ამ ტაძარში; to set sail ზღვით მოგზაურობა; to set one's heart on smth., to have your heart set on smth. ʘ ძლიერ სურს რაიმე; მტკიცედ აქვს გადაწყვეტილი რისამე გაკეთება ან მოპოვება; to set smb.'s mind at rest ვისიმე დამშვიდება, ვინმესთვის შვების მოგვრა / შიშის / მღელვარების თავიდან მოცილება; to set eyes on smb., smth. ვისიმე, რისამე დანახვა; ვინმესთვის, რაიმესთვის თვალის მოკვრა.