1. დროითი მნიშვნელობით მიუთითებს 1) ხანგრძლივობას: განმავლობაში, მანძილზე; for the past three weeks ბოლო სამი კვირის განმავლობაში / მანძილზე; for the next three hours მომდევნო სამი საათის განმავლობაში; I have not been there for five years ხუთი წელია იქ არ ვყოფილვარ; we worked for an hour ერთი საათი ვიმუშავეთ; the movie lasts for two hours ფილმი ორ საათს გრძელდება; for years წლობით, მრავალი წლის განმავლობაში; for months [days] მრავალი თვის [დღის] განმავლობაში; for the present ამჟამად; for the time being ახლა, ჯერჯერობით;
2) ვადას, რომელზედაც გათვლილია მოქმედება: -ით; for a year ერთი წლით; this plan is for seven years ეს გეგმა შვიდ წელზეა გათვლილი; for a long time დიდი ხნით, ხანგრძლივი დროით; for ever (and ever) სამუდამოდ, სამარადისოდ; for life სამუდამოდ;
3) საათს, დღეს და ა.შ., რომლისთვისაც დანიშნულია რაიმე: -თვის; the ceremony was arranged for two o'clock ცერემონია ორი საათისთვის იყო დანიშნული; she invited us for five o'clock მან ჩვენ ხუთი საათისთვის დაგვპატიჟა; this is your task for tomorrow ეს თქვენი დავალებაა ხვალისთვის;
2. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს 1) დანიშნულების ადგილს: -ში, -კენ; the train for Tbilisi თბილისში მიმავალი / თბილისის მატარებელი; to depart / to leave / for London ლონდონში წასვლა, ლონდონს გამგზავრება; to start for Paris ʘ პარიზს გაემგზავრა, პარიზისკენ გაეშურა; to steer for ʘ ამა თუ იმ პუნქტისკენ მიემართება / კურსი უჭირავს (ითქმის გემის შესახებ); the ship was bound for Africa გემი აფრიკისაკენ მიემართებოდა; change here for Bristol აქ უნდა გადაჯდეთ ბრისტოლის / ბრისტოლში მიმავალი მატარებლების და ა.შ. ხაზზე;
2) მანძილს, განფენილობას: to run for a mile ერთი მილის გარბენა; the forest stretches for a long way ტყე დიდ სივრცეზეა გადაჭიმული; there was no tree for miles about მრავალი მილის რადიუსში არც ერთი ხე არ იყო;
3. მიუთითებს 1) მიზანს, განზრახვას: -თვის; what do you want this book for? რისთვის გჭირდებათ / რად გინდათ ეს წიგნი? for this purpose ამ მიზნით, ამისათვის; to fight for independence [freedom] დამოუკიდებლობისათვის [თავისუფლებისათვის] ბრძოლა; to send for a doctor ექიმის მოსაყვანად ვისიმე გაგზავნა; to go out for a walk სასეირნოდ წასვლა, გასერნება; to prepare for smth. რაიმესთვის მზადება; he was trained for a flyer მას პილოტობისათვის ამზადებდნენ; for sale იყიდება (წარწერა);
2) სწრაფვის, იმედის, სურვილის, ძიების, ზრუნვის და ა.შ. საგანს: to thirst / to hunger / for knowledge ʘ ცოდნა სწყურია; to hope for the better უკეთესის იმედის ქონა; he longed for home მას სახლი ენატრებოდა; to be sorry for smb. ʘ ვინმე ეცოდება / ებრალება; to be sorry for smth. ʘ რისამე გამო წუხს, რაიმეს ნანობს; to wait for smb., smth. ვისიმე / რისამე ლოდინი; to be afraid for smb. ʘ ვისიმე გამო შიშობს, ≅ ვისიმე ბედი აღელვებს; to look for smth. რისამე ძებნა; the child looked for his dog ბავშვი თავის ძაღლს ეძებდა;
3) პიროვნებას ან საგანს, რომელიც უყვართ, მოსწონთ, სძულთ და ა.შ.: -ის, მიმართ; affection / love / for children ბავშვების სიყვარული; he has no liking for medicine [music] მას მედიცინა [მუსიკა] არ იზიდავს; he has no ear for music მუსიკალური სმენა არ გააჩნია;
4) საგნის ან პირის დანიშნულებას, რაიმესათვის მის გამოსადეგობას: -თვის; books for children საბავშვო წიგნები, წიგნები ბავშვებისათვის; a tool for drilling holes ნახვრეტების გასაბურღი ინსტრუმენტი; he is just the man for the position იგი სწორედ ამ სამუშაოსათვის შესაფერისი კაცია; he is fit / good / for nothing იგი არაფერში არ გამოდგება / არაფრისათვის არ ვარგა; that is just the thing for you ეს სწორედ ისაა, რაც თქვენ გჭირდებათ; this meat is not fit for food ეს ხორცი საჭმელად უვარგისია / არ იჭმება; eating too much is bad for one's health ზედმეტი ჭამა ჯანმრთელობისთვის მავნებელია; it is good enough for me ეს მე სავსებით მაკმაყოფილებს, ეს ჩემთვის სავსებით მისაღებია;
5) რისამე საწინააღმდეგო საშუალებას, რისამე წამალს: a cure for toothache კბილის ტკივილის წამალი;
4. მიუთითებს 1)
პირს, ზოგჯერ აგრ. საგანს, რომლისთვისაც ხდება მოქმედება: -თვის;
გადმოიცემა მიცემითი ბრუნვითაც; can I do anything for you? შემიძლია რითიმე დაგეხმაროთ? შემიძლია თქვენთვის რისამე გაკეთება? he bought some flowers for her მან ქალს ყვავილები უყიდა; to win a name for oneself სახელის მოპოვება / მოხვეჭა;
2) პირს ან საგანს, რომელსაც იცავენ ან მხარს უჭერენ: he voted for the representative of the Conservative Party მან კონსერვატიული პარტიის წარმომადგენელს მისცა ხმა; a lawyer acts for his client ადვოკატს თავისი კლიენტის საქმე˂ებ˃ი მიჰყავს; to argue for smth. რისამე დაცვა, რისამე მხარდასაჭერად აზრის გამოთქმა; they hurrahed for him ისინი მას "ვაშას" ძახილით ესალმებოდნენ;
5. მიუთითებს მიზეზს, საბაბს: -თვის, გამო; to condemn for smth. რაიმესათვის / რისამე გამო გაკიცხვა; to blame for smth. რაიმეში დადანაშაულება / ბრალის დადება; to thank for smth. რაიმესთვის მადლობის თქმა; to reward for bravery სიმამაცისთვის დაჯილდოება; to punish for smth. რისამე გამო / რისამე გულისთვის დასჯა; to cry for joy სიხარულისაგან ტირილი; I can't see anything for the fog ნისლის გამო ვერაფერს ვერ ვხედავ; for fear of ... იმის შიშით, რომ ...; for want / lack / of smth. რისამე ნაკლებობის / უკმარისობის გამო; for many reasons მრავალი მიზეზის გამო; for the reason that ... იმის გამო, რომ ...; იმიტომ, რომ ...; for the simple reason that ... იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ ...; იმ უბრალო მიზეზით, რომ ...; to be pressed for time [money] ʘ დროის [ფულის] უკმარისობას განიცდის; you will be (all) the better for a good night's rest გამოძინება არ გაწყენდათ; my shoes are the worse for wear ფეხსაცმელები გამიცვთა; he is known for his kindness იგი თავისი სიკეთითაა განთქმული; if it were not for him, I should not be late იგი რომ არა, არ დავიგვიანებდი;
6. მიუთითებს 1) შეცვლას, შენაცვლებას: ნაცვლად, -ად, -ით; we used boxes for chairs სკამებად ყუთები გამოვიყენეთ; the room serves for my study ამ ოთახს კაბინეტად ვიყენებ; what is the English for "ყვავილი" ? როგორ იქნება ინგლისურად "ყვავილი" ? they substituted electricity for gas მათ გაზი ელექტროდენით შეცვალეს; the preposition "in" is sometimes used for "into" წინდებული "in" ზოგჯერ "into"-ს ნაცვლად იხმარება;
2) რაიმედ გამოყენებას, რაიმეთი დასაქმებას: როგორც, -ად; they chose him for their leader მათ იგი თავიანთ წინამძღოლად აირჩიეს; he wants her for his wife ქალი ცოლად უნდა, მისი ცოლად შერთვა სურს;
3) პირს ან საგანს, რომელიც ვინმეში ან რაიმეში აერიათ, შეცდომით ვინმედ ან რაიმედ მიიჩნიეს: -ად; he spoke English so well that he was taken for an Englishman იგი ისე კარგად ლაპარაკობდა ინგლისურად, რომ ინგლისელად ჩათვალეს / ინგლისელი ეგონათ; he took me for my brother ჩემი ძმა ვეგონე, ჩემს ძმაში ავერიე;
4) არჩევით ორგანიზაციაში ვისიმე წარმომადგენლობას, ვისიმე სახელით გამოსვლას: -(ი)ს, ვისიმე / რისამე სახელით; to sit / to run, to stand / for Glasgow ʘ გლაზგოს წარმომადგენელია (პარლამენტში); for and behalf of ვისიმე სახელით (დოკუმენტზე ხელის მოწერისას);
7. მიუთითებს 1) ფასს: -ში, -ად; to pay a dollar for a book წიგნში ერთი დოლარის გადახდა; to sell [to buy] for nothing / for a song / რისამე ძალზე იაფად / ჩალის ფასად / მუქთად გაყიდვა [ყიდვა];
2) გასაცვლელ საგანს: -ზე, -ში; to exchange one thing for another ერთი ნივთის მეორეში გაცვლა; he gave his horse for a gun ცხენი იარაღზე გაცვალა;
3) თანხის რაოდენობას: -იანი, ოდენობით; a bill [a check] for 50 dollars ორმოცდაათდოლარიანი ანგარიში [ჩეკი], ანგარიში [ჩეკი] ორმოცდაათი დოლარის ოდენობით; put my name down for £ 1 შეწირულებას ვაკეთებ ერთი გირვანქა სტერლინგის ოდენობით;
4) ანაზღაურებას: -თვის; to be paid for one's services სამუშაოსათვის გასამრჯელოს მიღება;
5) : to play for money ფულზე თამაში; to play for high [low] stakes ბანქ. მაღალ [დაბალ] ფსონზე თამაში;
8. მიუთითებს შეფარდებას ან დაპირისპირებას: -ზე; for one enemy he has a hundred friends მის ერთ მტერზე ასი მეგობარი მოდის;
9. მიუთითებს განსაკუთრებული პირობების არსებობას: -თვის; it is warm for April აპრილისთვის თბილა / თბილი ამინდია; she reads well for her age თავისი ასაკისთვის კარგად კითხულობს; not bad for a beginner დამწყებისთვის ცუდი არაა / არა უშავს;
10. რაც შეეხება, თაობაზე; for the rest რაც შეეხება დანარჩენს;
11. იხმ. კონსტრუქციაში for + არსებითი სახელი / ნაცვალსახელი + ინფინიტივი, რომელიც გადმოიცემა დამოკიდებული წინადადებით ან ზმნისართით: they waited for the moon to appear ისინი მთვარის ამოსვლას ელოდებოდნენ; ელოდებოდნენ, მთვარე როდის ამოვიდოდა; he stepped aside for me to pass იგი გვერდზე გადგა, რათა ჩემთვის გზა დაეთმო / ჩემთვის გზის დასათმობად; is English difficult for you to learn? ინგლისური ენის სწავლა გიჭირთ? it is not for you to blame him თქვენ მისი გაკიცხვის უფლება არა გაქვთ;
12. ამერ. ვისიმე საპატივცემულოდ; he was named for his grandfather სახელი ბაბუამისის საპატივცემულოდ დაარქვეს; the banquet was given for him მის საპატივცემულოდ ბანკეტი გაიმართა;
13. მოძვ. იმისთვის, რომ / რათა; I came here for to see you აქ მოვედი, რათა თქვენ მენახეთ; აქ თქვენს სანახავად მოვედი;
14. მოძვ. -მდე;
15. არსებ. მნიშვნ. : fors and againsts არგუმენტები რისამე სასარგებლოდ და საწინააღმდეგოდ;
16. შესიტყვებებში: for fear (that) რათა / რომ არ; he walked fast for fear he should be late იგი სწრაფად მიდიოდა, რათა არ დაეგვიანა; as for იხ. as II 4; but for იხ. but I 5; for all მიუხედავად; რაც არ უნდა; she is stupid for all her learning მთელი თავისი განსწავლულობის მიუხედავად, მაინც სულელია; for all his faults we like him მისი ნაკლოვანებების მიუხედავად, იგი მაინც მოგვწონს; for all you say I shall stick to my opinion რაც არ უნდა თქვათ, ჩემს აზრს მაინც არ შევიცვლი; for all its complexity მთელი თავისი სირთულის მიუხედავად; for all she had been twenty years in the country she had never been out of touch with the town მიუხედავად იმისა, რომ ოცი წელი სოფელში იცხოვრა, ქალაქთან კავშირი მაინც არ გაუწყვეტია; for all I care რამდენადაც ეს მე შემეხება; you may do what you like for all I care შეგიძლიათ რაც გსურთ ის აკეთოთ, ეს მე არ მეხება; for all that ყველაფრის / ყოველივე ამის მიუხედავად; და მაინც; it is a victory for all that და მაინც, ეს გამარჯვებაა; he says he is innocent, but I am sure he is guilty, for all that იგი თავს უდანაშაულოდ აცხადებს, მაგრამ მე მაინც დარწმუნებული ვარ, რომ დამნაშავეა; for all I know რამდენადაც ვიცი, რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია; I for one ... ჩემი მხრივ, ჩემდათავად; for the first [second, last] time პირველად [მეორეჯერ / მეორედ, უკანასკნელად]; once for all ერთხელ და სამუდამოდ; for one thing უპირველეს ყოვლისა; ჯერ ერთი; for one thing, he talks too much დავიწყოთ იმით, რომ / ჯერ ერთი, იგი ძალიან ბევრს ლაპარაკობს; for good (and all) სამუდამოდ; საბოლოოდ, ერთხელ და სამუდამოდ; for myself, for my part რაც შემეხება მე, ჩემდათავად; for myself I shall do nothing of the sort მე, ჩემდათავად, მსგავსს არაფერს არ გავაკეთებ; for my part I have no objections რაც შემეხება პირადად მე / მე, ჩემდათავად, საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს; to do smth. for oneself რისამე პირადად / თავად გაკეთება; I must see it for myself ეს მე თავად / საკუთარი თვალით უნდა ვნახო; I know it for fact მე ეს დანამდვილებით ვიცი; for certain, for sure უთუოდ; უეჭველად; for example / instance / მაგალითად; for free უფასოდ, მუქთად; word for word სიტყვასიტყვით; oh, for...! ≅ (აჰ,) ნეტავ; oh, for a fine day! (აჰ,) ნეტავ კარგი ამინდი იქნებოდეს!
მეზობელი სიტყვები
